Vijf bouwstenen voor het werken aan een nieuw kindcentrum

Vorig jaar begeleidde Kennisland het vernieuwingstraject MKC (Montessori Kindcentrum) Hoorn++Vernieuwingstraject MKC HoornLees hier meer over het vernieuwingstraject MKC Hoorn.
. De Montessorischool Hoorn en Stichting Kinderopvang Hoorn (SKH) willen samen een nieuw kindcentrum opzetten in Hoorn. Gedurende een halfjaar kwamen betrokkenen van beide organisaties samen om de eerste stappen te zetten richting een MKC: een kindcentrum dat werkt volgens de Montessoriprincipes.

In het basisonderwijs worden integrale kindcentra (IKC) steeds populairder. Een IKC maakt het mogelijk om kinderen van nul tot twaalf jaar een stabiele en doorlopende ontwikkeling te bieden.
Het is een plek waar zowel de voor- als naschoolse opvang, het basisonderwijs, eventuele aanvullende zorg (zoals gedragsspecialisten) en bijvoorbeeld sport- en muziekverenigingen samenkomenEen IKC maakt het mogelijk om kinderen van nul tot twaalf jaar een stabiele en doorlopende ontwikkeling te bieden.. Al deze partijen dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het kind en hebben een gedeelde visie op onderwijs en opvang.

Nadat we een schooljaar lang de succesmomenten en de strubbelingen++Broedplaats BalansHet afgelopen schooljaar begeleidde Kennisland ook het project Broedplaats Balans: een basisschool en kinderopvang onderzochten of ze door het vormen van een kindcentrum slimmer kunnen samenwerken met elkaar en andere partijen in het onderwijs en zo beter kunnen aansluiten bij de behoefte van leerlingen.
rondom het vormen van een kindcentra van dichtbij hebben meegemaakt, delen we onze belangrijkste lessen en inzichten rondom dit vernieuwingstraject.

1. Betrek zoveel mogelijk perspectieven voor vernieuwing

Tijdens de vier bijeenkomsten nam een groep enthousiastelingen deel, dat graag betrokken wilde zijn bij de invulling van een nieuw kindcentrum in Hoorn. De bijeenkomsten creëerden ruimte voor alle ervaringen en perspectieven: niet alleen de schoolleider en wijkmanager++Schoolleider en wijkmanagerDe schoolleider van de Montessorischool en de wijkmanager (verantwoordelijk voor meerdere locaties in een wijk) van Stichting Kinderopvang Hoorn namen deel aan dit traject, waarin ze hun organisatie op gelijkwaardig niveau vertegenwoordigden. hadden een grote rol in de groep, de bijdragen van leraren, intern begeleiders, pedagogisch medewerkers en ouders waren even belangrijk. Op deze manier ontstaat vernieuwing dat niet alleen gedragen wordt door leidinggevenden, maar ook door de groep mensen die dagelijks met kinderen werkt en in de praktijk veel zal merken van de vernieuwing++OnderwijsvernieuwingIn onze projecten proberen we alle mensen die te maken hebben met een bepaald vraagstuk te betrekken. Bijvoorbeeld in het project Grenzeloos Onderwijs, waarbij naast leraren, ouders en afdelingsleiders, ook leerlingen een gelijkwaardige rol hadden in het vernieuwen van het onderwijs op hun middelbare school..

2. Neem de tijd om elkaar te leren kennen

Werken in een kindcentrum betekent niet alleen dat een basisschool nauw samenwerkt met de kinderopvang, of dat het praktisch is dat meerdere partijen in hetzelfde gebouw gevestigd zijn. Het betekent dat de partijen samen één organisatie vormenWerken in een kindcentrum betekent niet alleen dat een basisschool nauw samenwerkt met de kinderopvang, of dat het praktisch is dat meerdere partijen in hetzelfde gebouw gevestigd zijn. Het betekent dat de partijen samen één organisatie vormen. Verschillende (organisatie)culturen komen zo bijeen, maar passen die wel bij elkaar? Neem de tijd om elkaar te leren kennen: wat zijn belangrijke waarden voor elke organisatie, wat motiveert een leraar van de basisschool om een kindcentrum te vormen en hoe denkt een pedagogisch medewerker over complementaire kwaliteiten? Tijdens een waarderend onderzoek hebben de SKH en de Montessorischool benoemd wat ze bewonderen in elkaar, waar ze van elkaar kunnen leren en zelfs waar ze een beetje jaloers op zijn. Dat resulteerde in prachtige complimenten:

 

“Er is altijd positiviteit en energie onder de mensen van de SKH.” en “We kunnen nog wat leren van het ondernemerschap van de SKH: kinderen worden meegenomen in keuzes, zoals het aanschaffen van nieuwe materialen. Wij willen kinderen ook meer betrekken.” – De Montessorischool over de SKH

 

“Wij waarderen de warmte en eenheid op school. Het is alsof je in een groot huis terecht komt.” en “Wij zijn wel een beetje jaloers op de persoonlijke aandacht: de leerkrachten staan ‘s ochtends klaar om een hand te geven en alle kinderen worden bij naam genoemd.” – De SKH over de Montessorischool

 

3. Een IKC is een middel, geen doel

Het vormen van een IKC is organisatorisch een flinke klus: er moet bijvoorbeeld een gebouw gevonden worden (of zelfs gebouwd worden) waar iedereen in past, een nieuwe leerlijn of ontwikkelstrategie geschreven worden, en organisaties moeten elkaar leren kennen en hun plek ten opzichte van elkaar vinden.Het vormen van een IKC is organisatorisch een flinke klus: er moet bijvoorbeeld een gebouw gevonden worden (of zelfs gebouwd worden) waar iedereen in past, een nieuwe leerlijn of ontwikkelstrategie geschreven worden, en organisaties moeten elkaar leren kennen en hun plek ten opzichte van elkaar vinden. Dit zijn belangrijke zaken, maar het gevaar is om het vormen van een IKC te zien als een doel op zich: hoe kunnen we dat goed doen? Terwijl de eigenlijke vraag is: hoe stimuleren we de ontwikkeling van ieder kind en hoe kan een kindcentrum daaraan bijdragen? Een kindcentrum is niet een doel op zichzelf, maar een manier om je doel te bereiken. Dus begin bij het begin: besteed aandacht aan het vormen van een gezamenlijke missie en visie op het onderwijs en de ontwikkeling van het kind. De volgende stap is het bepalen van uitgangspunten voor het nieuwe kindcentrum: hoe zou zo’n kindcentrum eruit kunnen zien?

4. Het zijn de mensen die het doen

Omdat er veel komt kijken bij het vormen van een kindcentrum, is het verzoek: “Vertel ons hoe het moet!” een logische. Echter hebben wij de deelnemers van het traject niet verteld uit welke ingrediënten een IKC precies bestaat, of welke stappen ze precies moeten zetten om tot een IKC te komen. Wij zijn namelijk geen expert op het gebied van kindcentrumvorming. Waar wij goed in zijn, is zorgen dat de mensen die dagelijks betrokken zijn bij onderwijs en de ontwikkeling van kinderen het onderwijs zelf kunnen vernieuwen. De pedagogisch medewerkers, de leraren, de ouders, de schoolleider, de wijkmanager, zij zijn de ervaringsdeskundigen op het gebied van de ontwikkeling van hun kinderen en hebben daarom een belangrijke plek aan de ontwerptafel.

5. Maak vernieuwing zichtbaar, wees inclusief

Als kleine groep voorlopers is het belangrijk om te blijven delen met de rest van het team, oftewel de collega’s en ouders die niet actief deelnemen aan het vernieuwingstraject. Zorg dat de stappen die je zet zichtbaar zij Zorg dat de stappen die je zet zichtbaar zijn.n, probeer bijvoorbeeld iets uit in het klein en vind een manier om frisse geluiden op te halen. Want van onverwachte vragen, kritische vrienden en wilde andere ideeën kun je bijvoorbeeld veel leren!

Wil jij ook het onderwijs vernieuwen? Neem contact op met Dennis van den Berg via db@kl.nl of Stéphanie van der Raad via sr@kl.nl. Wij denken graag met je mee!