Elkaar inspireren is niet genoeg

Dit het laatste portret uit een reeks van zes portretten van onderwijsprofessionals die we maakten voor Broedplaats po-vo++Broedplaats po-voIn samenwerking met de gemeente Amsterdam zijn we Broedplaats po-vo gestart. Hiermee stimuleren we de samenwerking en uitwisseling tussen po- en vo-scholen. Lees hier meer over het project Broedplaats po-vo.. We spraken leraren en schoolleiders van zes scholen en vroegen ze het hemd van het lijf. Wat is de toegevoegde waarde van een goede samenwerking en warme overdracht tussen po en vo? Welke projecten hebben jullie al opgezet of wat proberen jullie uit? Waar dromen jullie van? En wat belemmert jullie om een fijne en zinvolle samenwerking tussen het po- en vo-onderwijs te organiseren? Next up is Annette van Valkengoed, directeur van Laterna Magica, een leer- en leefgemeenschap voor nul- tot twaalfjarigen in Amsterdam.

‘We dromen van een Laterna Magica voor 0-18 jaar’

Het team van Laterna Magica was in 2015 winnaar van de onderwijschallenge Onze Nieuwe School++Onze Nieuwe SchoolOok een project van Kennisland waarin iedereen een idee kon aandragen voor een nieuwe school of onderwijsvernieuwing in Amsterdam. Lees hier meer over het project.. Het idee: een school voor kinderen van 0-18 jaar gebaseerd op het concept van natuurlijk leren met een grote inbreng van leerlingenWe willen de harde knip tussen po en vo voorkomen en kansen bieden voor kinderen met individueel doorlopende leerlijnen tot en met achttien jaar. op hun eigen onderwijs. Het idee bouwt voort op de individuele leer- en ontwikkellijnen zoals ze die nu al hanteren, maar dan doorgetrokken naar het voortgezet onderwijs. Het voorstel biedt een sterke koppeling tussen onderwijs, onderzoek en opleiding: 

“We hebben al een doorlopende ontwikkellijn voor kinderen van nul tot en met twaalf jaar, maar we vinden het belangrijk om de overgang tussen po en vo te versoepelen voor onze leerlingen, en een school voor 0-18 vorm te geven. Zo kunnen we de harde knip voorkomen en kansen bieden voor kinderen met individueel doorlopende lijnen tot en met achttien jaar.”

‘Alle betrokkenen nodig om Laterna Magica
0-18 jaar te realiseren’

“Naar aanleiding van de wedstrijd en (onder meer) ons plan zijn destijds ook andere initiatieven in Amsterdam ontstaan, bijvoorbeeld Spring High. Dat is mooi. Wij werkten aan een verregaande samenwerking met het IJburg College, maar toen het IJburg College in zwaar weer kwam ging dat niet door.” 

Vanwege landelijke en plaatselijke regelgeving is het moeilijk om een nieuw initiatief als Laterna Magica 0-18 jaar te realiseren.Vanwege landelijke en plaatselijke regelgeving is het moeilijk om een nieuw initiatief als Laterna Magica 0-18 jaar te realiseren. Volgens Annette lukt dit alleen als in de hele kolom mensen dit echt willen, een gezamenlijke droom hebben, er heel hard voor werken, samenwerken en vooral over eigen belangen heen kunnen kijken: 

“Met de hele kolom bedoel ik de minister, wethouder, raden van toezicht, bestuurders van vo en po, schoolleider en het team.”

‘Ik zou verder willen gaan dan elkaar inspireren’

Volgens Annette is er voor een betere overgang van po naar vo meer nodig dan elkaar ontmoeten en inspireren. Om het kansrijk te laten zijn is er in Amsterdam power nodig om ook echt iets te gaan doen. Bovendien moeten alle betrokkenen een grote doorzettingskracht hebbenDankzij ‘briljante mislukkingen’ hebben we geleerd hoe je je kennis continu vergroot, beter om leert gaan met onzekerheden, tot belangrijke vernieuwingen in staat bent en de toekomst sterk tegemoet kunt gaan., anders komen ze uiteindelijk niet verder: 

“Bij Laterna Magica hebben we voor nu het proces naar 0-18 jaar afgesloten door met het hele team te evalueren. We hebben daarbij het concept Briljante Mislukkingen++MislukkingenHet Instituut voor Briljante Mislukkingen is opgericht door Paul Iske. Hij vindt het zonde dat we in Nederland liever onze succesverhalen delen dan onze leermomenten. Volgens hem belemmert dat de innovatie. Met het Instituut voor Briljante Mislukkingen daagt hij de samenleving uit door het faciliteren en toegankelijk maken van leerervaringen.
gebruikt. We hebben de briljante mislukking gevierd. Het was emotioneel, maar vooral heel leerzaam. Briljant mislukken laat zien hoe je (vermijdbare) mislukkingspatronen herkent en hoe je dankzij briljante mislukkingen je kennis continu vergroot, beter om leert gaan met onzekerheden, tot belangrijke vernieuwingen in staat bent en de toekomst sterk tegemoet gaat. De geleerde lessen nemen we mee in de toekomst.”

‘Voor mij is het tijd om verder te gaan’

Annette kondigt tijdens het interview aan dat ze Laterna Magica na dertien jaar verlaat. Dit was voor haar een moeilijke beslissing, omdat ze eigenlijk niet weg wilde. En tegelijkertijd is het een weloverwogen besluit, omdat ze wil blijven leren: 

“Laterna Magica is een prachtige plek en afgelopen januari bovendien bekroond met het oordeel ‘excellent’ van de Onderwijsinspectie. Ik wil Natuurlijk Leren verder brengen en ontwikkelen, het liefst in Amsterdam met 0-18 jaar. Dat heeft (nog) niet zo mogen zijn.” 

Annette start per augustus 2020 als rector van het Vathorst College in Amersfoort. 

“Ik ga verder bouwen, met grote dromen. Het is tijd voor volgende stappen, tijd voor actie.”