-
Heb je nog geen vragen, maar wel interesse in dit onderwerp?
Samen vernieuwen.
In het eerste kwartaal van 2008 heeft Kennisland in opdracht van het Ministerie van OCW gekeken of het wenselijk is of in Nederland een culturele investeringsmaatschappij wordt opgericht. En zo ja, hoe dat zo moeten worden geïmplementeerd. Hiertoe zijn zeven initiatieven uit binnen- en buitenland in kaart gebracht en geanalyseerd op uiteenlopende kenmerken als doel, doelgroep, opzet, financiering, wijze van investeren en rendement.
Het gehele rapport is rechts (pdf) te vinden. Het rapport en de aanbiedingsbrief van minister Plasterk aan de Tweede Kamer zijn hier te vinden.
Op basis van het onderzoek kunnen de volgende algemene conclusies worden getrokken:
Leningen voor vastgoed en kapitaalgoederen culturele sector beschikbaar
Nederland kent met de regeling voor cultureel beleggen en de Cultuurlening mogelijkheden voor de markt om te investeren in cultuur. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat het gaat om leningen voor vastgoed en kapitaalgoederen, maar niet voor creatie van kunst en cultuur. En het betreft dus ook niet risicokapitaal in de vorm van participaties. De regeling voor cultureel beleggen zou uitgebreid kunnen worden door deze open te stellen voor bedrijven. Nu kunnen alleen particulieren beleggen in cultuur. Als bedrijven dat onder gelijke voorwaarden mogen, levert dat extra kapitaal vanuit de markt op.
Investeringsmaatschappij voor culturele sector lijkt niet haalbaar
Op basis van de onderzochte initiatieven lijkt een investeringsmaatschappij voor de gesubsidieerde culturele sector die risicovol investeert niet haalbaar. Initiatieven geven aan dat de risico’s hiervoor te groot zijn en de rendementen te lastig te berekenen zijn. Dit bevestigt de ervaringen die eerder met de vroegere investeringsmaatschappij PAKC zijn opgedaan. De commissie Cultuurprofijt geeft aan dat een investeringsmaatschappij die gecombineerd voor culturele instellingen en creatieve bedrijven werkt wellicht mogelijk zou kunnen zijn. Op basis van dit onderzoek kan dit niet worden bevestigd. Buitenlandse initiatieven investeren alleen in bedrijven. Het lijkt derhalve verstandiger de aandacht te richten op andere voorstellen van de commissie Cultuurprofijt om ondernemerschap te bevorderen en daarmee het draagvlak voor cultuur te versterken.
Investeringsmaatschappij voor creatieve industrie lijkt wel haalbaar
Nederland kent in tegenstelling tot het buitenland geen investeringsmaatschappij voor de creatieve industrie. Buitenlandse initiatieven laten zien dat het wel mogelijk is hiervoor geld uit de markt genereren is met een verhouding tot 1 : 5 tussen publiek en privaat kapitaal. Maar dan dient de overheid dit wel te initiëren. Buitenlandse initiatieven laten zien dat daarbij gekozen kan worden voor één nationale investeringsmaatschappij of een stimuleringsregeling voor regionale investeringsmaatschappijen.
Een van de auteurs is Joeri van den Steenhoven (voormalig voorzitter Kennisland)