Deze week gaat de film Entre les Murs in première in Nederland. Ik had de kans deze film al te zien tijdens een voorvertoning georganiseerd door Organise to Learn, een adviesbureau voor het onderwijs.
De film is wat mij betreft een must voor iedereen die zich bezighoudt met het onderwijs. De film speelt zich af tussen de muren van een middelbare school in een buitenwijk van Parijs. François is een jonge leraar Frans in een klas van het vierde jaar op een moeilijke school.
Het mooie aan de film is dat het geen standpunten inneemt, geen oordeel velt, maar wel heel realistisch de werkelijkheid van een schoolsysteem laat zien. De film doet denken aan Être et Avoir uit 2002, maar speelt zich niet af op het platteland in het basisonderwijs, maar in een buitenwijk van Parijs op een middelbare school. Verder is Être et Avoir vaak gebruikt door de groep Beter Onderwijs Nederland als argument dat we terug moeten naar het ouderwetse onderwijs. In de film Entre les Murs zien we juist een leraar die probeert op eigen en nieuwe wijze les te geven.
Een leraar die zijn handen vol heeft aan een klas. Een leraar met ambities en ideeën, die durft te experimenteren. Dit gaat echter niet zonder vallen en opstaan. Het levert een beeld op van een professional die op de toppen van zijn kunnen probeert een prestatie te leveren. Maar terwijl topprofessionals zoals sporters, acteurs etc. vaak veel investeren in coaching, in een netwerk van collega’s, in het organiseren van een supportsysteem, staat een leraar er vooral alleen voor. De lerarenkamer is een plek waar vooral niet gepraat wordt over wat zich binnen de vier muren van het klaslokaal afspeelt. Als een leraar tussen zijn collega’s instort en openlijk zegt dat hij het niet meer aankan, is de respons dat hij maar even een luchtje moet scheppen. Daarna gaat het gesprek weer gauw over vakantieplannen… Ook in vergaderingen vindt geen echt gesprek plaats. Moeilijkheden en dilemma’s worden opgelost via nog meer procedures, regels en als het echt uit de hand loopt via de tuchtcommissie.
Natuurlijk gaat het beeld dat in deze film geschetst wordt niet voor alle scholen op, maar het gebrek aan onderlinge steun, aan dialoog en aan support lijkt bij navraag geen uitzondering. Terwijl juist het delen van ervaringen en het organiseren van dialoog de manier is voor een organisatie om te vernieuwen, te versterken en vooral om te leren. Voor scholen, waar leren het product is, geen overbodige luxe. Dit vergt wel dat er binnen een school ervaringen gedeeld worden en dat moeilijke dingen niet worden gezien als falen. De school als organisatie moet echte ondersteuning bieden aan zijn professionals.
Een eerste stap om dit te bereiken zou kunnen zijn om binnen de school deze film te bekijken en daarna met elkaar een gesprek te starten over hoe het is en hoe het beter kan. Entre les Murs op schoolreis dus!
Regisseur: Laurent Cantet
Soort film: Docudrama