Beelden voor de Toekomst: terugblikken en vooruitkijken

Parelprojecten

De ‘Parels uit de collectie’ beleefden in 2012 hun laatste jaar, want vanaf 2013 zullen deze niet meer op structurele basis worden ontwikkeld. We kijken terug op een aantal succesvolle Parelprojecten, te weten:

• Nationaal Archief opent cultuurdata: een project waarbij het Nationaal Archief een substantiële collectie (144 duizend beelden) vrij beschikbaar stelt voor hergebruik in bijvoorbeeld mobiele applicaties en op het web. Om hergebruik aan te jagen werd aansluiting gevonden bij het project Open Cultuur Data (Beeld en Geluid en Kennisland) dat een ‘app-wedstrijd’ organiseerde. Voor de speciale Nationaal Archief-prijs werden 8 mobiele applicaties ingestuurd. Lees meer over de winnende apps
• Zendtijd Politieke Partijen: Op 9 september organiseerden debatcentrum De Balie, Kennisland en Beeld en Geluid een avondprogramma waarin de collectie Zendtijd Politieke Partijen-spots centraal stonden. Politicologen Annemarie Walter en Maarten Marx, columnist Erik van Muiswinkel en een discussiepanel onder leiding van Pieter Hilhorst, met Hans Aarsman (fotograaf en schrijver), Eddy Terstall (filmmaker) en Reinier Heutink (directeur Ipsos Synovate), gaven hun visie op de politicus als acteur, de invloed van de ZPP-spots op het stemgedrag en de veranderende toon en vorm van de filmpjes door de jaren heen. De meest opmerkelijke, radicale, geestige en kleurrijke filmpjes werden op 9 september vertoond. Lees meer
• Celluloid Remix 2: EYE en Kennisland organiseerden een tweede editie van Celluloid Remix, ditmaal rond de ‘Found footage’-collectie van EYE. Deze werd digitaal beschikbaar gesteld via het platform Open Beelden, waarover later meer. Voor deze videoremixwedstrijd remixten creatieven historische fragmenten tot 75 nieuwe, korte films. Een professionele jury onder leiding van Victor Ponten (Habbekrats) beoordeelde de inzendingen en maakte de winnaars bekend in EYE. Lees meer

Economies of the Commons 3

Op 11 en 12 oktober 2012 heeft het consortium Beelden voor de Toekomst ‘Economies of the Commons 3’ georganiseerd, een groot internationaal event in EYE gericht op de (internationale) erfgoedsector, beleidsmakers en overige geïnteresseerden. Tijdens dit tweedaagse evenement zijn de tussenresultaten van het project geanalyseerd en met het publiek gedeeld. Met 288 bezoekers en prikkelende paneldiscussies en keynotes kijken we terug op een geslaagd evenement. Bekijk hier de opnamen van alle sessies en lees de blogs van de gastauteurs, studenten Preservation & Presentation of the Moving Image (UvA). 

eCommons3 krijgt in 2013 een kleinschalig vervolg met een werkconferentie over de auteursrechtelijke aspecten van het toegankelijk maken van gedigitaliseerde collecties. Op 11 en 12 oktober bleek namelijk dat dit een onderwerp is waar nog altijd veel onduidelijkheden zijn, zowel binnen als buiten Beelden voor de Toekomst. Voornamelijk op het terrein van het toegankelijk maken van het gedigitaliseerde materiaal bestaan nog grote uitdagingen. Deze hebben te maken met auteursrechtelijke drempels maar ook met de taakstelling van de projectpartners.

Auteursrecht en kennisdelen

Kennisland heeft in 2012 de werkgroep Auteursrechten van de Nederlandse erfgoedinstellingen gecoördineerd. Dankzij deze werkgroep wordt de binnen het consortium verworven kennis met de erfgoedsector gedeeld. Bovendien heeft de werkgroep een belangrijke rol gespeeld bij het evalueren en analyseren van samenwerkingsverbanden tussen collectieve beheersorganisaties. 

Binnen het consortium Beelden voor de Toekomst heeft Kennisland, in voorbereiding op de Economies of the Commons 3-conferentie, een traject in gang gezet waarin de auteursrechtelijke positie van de consortiumpartners wordt geanalyseerd en in een strategische positie wordt vertaald. Deze strategische positie is gepubliceerd en met beleidsmakers gedeeld.

Dienstenontwikkeling en strategische advisering

Kennisland heeft in 2012, als vervolg op een in 2011 georganiseerde ‘Expertsessie Audiovisueel materiaal in het onderwijs’, een reeks bijeenkomsten georganiseerd met Beeld en Geluid en alle partijen uit de ‘keten’ die gedigitaliseerd audiovisueel materiaal kunnen toepassen in het onderwijs: educatieve uitgevers, onderwijsontwikkelaars en faciliterend en onderwijzend personeel van vo-scholen. De laatste 2 bijeenkomsten zijn als ‘pilot’ vormgegeven met als doel helder te krijgen waar de knelpunten tussen uitgever en archief liggen, en hoe deze weggenomen kunnen worden. De uitkomsten van de pilots worden op het moment van schrijven verzameld in een verslag dat we breed zullen delen.

Kennisland droeg ook in 2012 actief bij aan de ontwikkeling van nieuwe diensten vanuit haar expertise op het gebied van businessmodelinnovatie in de erfgoedsector. Kennisland concentreert zich daarbij op strategische advisering van de consortiumpartners en op kennisopbouw en -disseminatie, zowel binnen als buiten het consortium Beelden voor de Toekomst. Zo is KL de medeorganisator van de MMNieuws Conferentie over verdienmodellen en werden er op diverse gelegenheden presentaties en workshops over binnen Beelden voor de Toekomst spelende onderwerpen gedaan. Bijvoorbeeld een studiedag rond Beelden voor de Toekomst-activiteiten voor internationale studenten van de cursus “DigiTraining Plus:
European Cinemas Experiencing New Technologies” van Cinema d’Europa. 

Open Beelden grootste videoleverancier Wikimedia

Beeld en Geluid en Kennisland zullen de komende jaren het platform Open Beelden verder ontwikkelen. Hiermee wordt materiaal toegankelijk gemaakt dat vervolgens vrij te gebruiken is door derden, en waarmee actief geëxperimenteerd wordt met nieuwe vormen van contentdistributie en hergebruik. In 2012 is Open Beelden verbeterd, waardoor het mogelijk is om deelcollecties apart te presenteren. Deze functionaliteit zorgt ervoor dat externe contentleveranciers, zoals omroepen of andere archieven hun eigen branding kunnen inzetten binnen het Open Beelden-platform. Open Beelden is in 2012 succesvol gebleken als distributieplatform naar Wikimedia Commons (voor gebruik op bijvoorbeeld Wikipedia) en Europeana. Met name Wikipedia zorgt voor een enorme toename in het bereik van de Open Beelden-content. Momenteel zijn bijna 1600 media-items van Open Beelden beschikbaar op Wikimedia. Dat maakt Open Beelden met meer dan 10 procent van het totale videoaanbod de grootste aanbieder van videomateriaal op Wikimedia Commons. De Wikipedia-lemma’s met media-items van Open Beelden werden al ruim 3 miljoen keer bekeken (cijfer uit 2011). 

In 2013 zullen Beeld en Geluid en Kennisland het platform verder verbeteren, met als belangrijkste focus een betere technische infrastructuur. Daarmee zal het platform in de toekomst beter beheerd en opgeschaald kunnen worden.

Netwerk Open Cultuur Data

Beeld en Geluid en Kennisland zullen in 2013 vanuit het netwerk Open Cultuur Data een aantal activiteiten ontwikkelen met als doel om meer data-eigenaren te stimuleren hun collecties en/of metadata vrij beschikbaar te maken voor hergebruik, en het gebruik van die datasets aan te jagen zodat er innovatieve nieuwe producten ontstaan. In 2012 is rondom deze doelstelling een masterclass georganiseerd voor 17 deelnemende culturele instellingen waardoor meer dan 20 datasets open beschikbaar kwamen. Daarnaast zijn er hackathons georganiseerd en een competitie, waarvoor 27 inzendingen binnenkwamen en 4 prijzen uitgereikt werden.

In 2013 ligt de focus op de uitvoering van een impactanalyse, het opzetten van een datacatalogus, onderzoek naar een oplossing waarin de uiteenlopende Open Cultuur Data-sets bij elkaar worden gebracht en kunnen worden geraadpleegd in verschillende formaten (e.g. XML, JSON) en het (door-)ontwikkelen en versnellen van een aantal toepassingen met open cultuurdata in een Open Cultuur Data Challenge. De succesvol georganiseerde masterclass Open Data voor Culturele Instellingen zal in het najaar wederom georganiseerd worden, dit keer echter met financiering buiten Beelden voor de Toekomst. Zie ook www.opencultuurdata.nl