Blues Before Sunrise: buiten de muren van het museum publiek aan je binden
De afgelopen weken doemde bij zonsondergang een mysterieus licht vanuit het Vondelpark op...
De afgelopen weken doemde bij zonsondergang een mysterieus licht vanuit het Vondelpark op. De Britse kunstenaar en filmregisseur Steve McQueen had de 275 lantaarnpalen in het park voorzien van blauwe filters. ‘Blues Before Sunrise’ maakte een nachtelijke wandeling door het park tot een sferische beleving. Een verfrissend initiatief van het Stedelijk Museum dat, vanwege de verbouwingen aan het pand op het Museumplein, op zoek is naar alternatieve ruimtes om het publiek te bereiken. Het museum wil zich blijven profileren en doet dat door lezingen, discussies en performances op verschillende locaties te organiseren.
Ann Goldstein, directeur van het Stedelijk Museum, omschreef het werk als volgt: ‘McQueen’s Blues Before Sunrise verandert niet alleen onze perceptie van het Vondelpark, het zet ook de dagelijkse routine van mensen in een ander licht en het verandert een openbare plek in een mooie en geheimzinnige ervaring, die zeer aanwezig is en tegelijkertijd ook ongrijpbaar.’
Geen vrije keuze
Het beleven van deze geheimzinnige ervaring, zoals Goldstein het omschrijft, was niet per se een vrije keuze. Vanwege het openbare karakter en de publieke ruimte van het Vondelpark, konden weinig mensen om het werk heen. Het kunstwerk toonde zich aan de hardloper die zijn vaste rondje jogde, of aan de advocaat die op weg naar huis graag door het park fietst. Misschien vroeg een argeloze hondenuitlater zich af of het om een energiebesparende actie van de gemeente ging. Wie goed oplette, kon op de toegangspoorten van het park lezen dat het om een kunstwerk ging.
Bij een museumbezoek ligt dat anders. Een bezoek aan een museum is meestal een bewuste en vrije keuze. Binnen de muren van het museum staat het beleven en het bestuderen van kunst centraal. Hardlopen of de hond uitlaten zijn er doorgaans niet toegestaan. Gelukkig maar want zo kan de liefhebber ongestoord kunst ervaren en aanschouwen.
Mohammed naar de berg
Desondanks blijven er veel mensen over die zich niet bezighouden met wat zich binnen de muren van het museum afspeelt. Ze hebben geen tijd, geen interesse of zijn niet op de hoogte. ‘Blues Before Sunrise’ wil laten weten dat het er is. Het werk wacht niet in een achterafzaaltje met een zwart gordijn ervoor tot er een liefhebber binnenstapt. Dit werk bracht kunst het dagelijks leven in, en hoe: als de berg niet naar Mohammed komt, zal Mohammed naar de berg gaan. De blauwe lampen van McQueen schenen letterlijk in het gezicht van de Vondelpark-bezoekers, of ze dat nou wilden of niet. Daarmee zette het Stedelijk een gedurfde stap om latent publiek te interesseren voor moderne kunst.
Kunstenaar McQueen zoekt op meer manieren het publiek op buiten de muren van het museum. Onlangs presenteerde hij Shame. Een intrigerende film over een ogenschijnlijk succesvolle New Yorker die een eenzaam, op seks gericht bestaan leidt. Op het witte doek toont McQueen zich opnieuw bekwaam in het creëren van een sterke, beeldende sfeer. Met zijn film wist hij een breed publiek te boeien, de film kreeg lovende kritieken.
Ondertussen schijnt in het Vondelpark weer het vertrouwde bleke witte licht. Vanwege de verkeersveiligheid werd de vergunning voor het kunstwerk vroegtijdig ingetrokken. Een deel van de Vondelpark-bezoekers zal opgelucht zijn. Maar voor diegenen die door het zien van Bues Before Sunrise en Shame nieuwsgierig zijn geworden naar de werken van McQueen, is het nog even wachten tot de deuren van het gloednieuwe Stedelijk weer open zijn!