Hierbij een opfrisser van ons vorige seminar waarin de vraag centraal stond wat voor type kennis wij als Kennisland nou eigenlijk ‘verkopen’ om Nederland slimmer te maken.
Ter inspiratie hebben we twee artikelen behandeld: een over the Tragedy of the Commons door Dietz, Ostrom en Stern en een over Cyberinfrastructure door Wilbanks.
Het artikel van de Commons gaat over een type van probleem (namelijk, hoe gaan we om met de middelen die van iedereen zijn) die niet op te lossen is door technische, klassiek wetenschappelijke kennis. In het oorspronkelijke artikel schetst Hardin twee mogelijkheden: of de staat reguleert van bovenaf of totale privatisering. In het artikel wat wij bespraken komen de auteurs met een alternatief, namelijk ‘self governing’ instituties. Om dit te laten slagen is er wel juist een ander type kennis nodig. Kennis die kan helpen met het omgaan van complexe, onzekere problemen die je niet makkelijk van boven kan besturen. Dit is kennis die niet de wereld beschrijft (modellen van) maar kennis die je helpt de wereld te vormen/construeren zodat het werkt (modellen voor).
In het geval van de Commons is er kennis nodig die de actoren/ stakeholders helpt om met elkaar eruit te komen.
De auteurs beschrijven dat het nodig is om:
- informatie boven tafel te halen (niet alleen feiten maar ook hoe dingen beleefd worden)
- dat men in staat is met conflict te kunnen omgaan.
- dat er afspraken en regels en committent kan ontstaan
- dat er voldoende middelen, techniek, infrastructuur aanwezig is
- en dat het systeem voldoende flexibel (lerend) is om weer aan te passen.
In gesprek hebben we verkend wat de ‘onoplosbare’ problemen zijn waar Kennisland mee te maken heeft. Onderwijs geldt bijvoorbeeld ook als een soort ‘commons’ probleem, maar ook slimme overheid, bureaucratie, kenniseconomie etc. Problemen waar geen kant en klare oplossingen voor zijn. Onze rol is dan ook niet de expert die zegt zo moet het.., maar we brengen wel kennis in die er voor zorgt dat de betrokkenen zelf tot oplossingen doet komen. Hier voor maken we vaak settingen die er voor zorgen dat er voldoende verschillende stemmen ter tafel komen, dat inzichten met elkaar verbonden worden, dat autoriteit gedelegeerd wordt en dat er gezocht kan worden naar nieuwe oplossingen
We hebben een aantal van onze huidige KL projecten op deze manier onder de loep genomen, waaronder beelden van de toekomst en de rol die KL daar in heeft.
In het tweede artikel ging het over het de infrastructuur die nodig is om een kennissysteem te creëren via het web. Het web is eigenlijk ook een soort ‘commons’ waarbij er individuele en collectieve belangen zijn. Om dit te laten functioneren is het noodzakelijk dat je 1) toegang hebt tot allerlei artikelen en databases en 2) dat je door het bos de bomen nog ziet. Zon’ systeem is ook niet van boven af te reguleren. Het systeem moet zichzelf reguleren. Hier zijn wel specifieke ontwerpprincipes voor nodig en experimenten.
Eén van de conclusies van het seminar was dat de kennis waar Kennisland in doet vaak kennis is in de vorm van ‘modellen voor’. Handelingskennis is misschien een bruikbaar wordt. Kennis die er voor zorgt dat processen beter functioneren, dat er meer gedeeld wordt, die samenwerking creëert en die daardoor weer tot nieuwe kennis (innovaties) leidt.
Maar communiceren wij dit ook zo naar buiten toe? Worden we door de buitenwereld wel zo gezien? Welke woorden gebruiken wij eigenlijk? Wat verstaan we onder de kenniseconomie, innovatie, sociale innovatie en welke connotaties hebben die begrippen nu? Hoe gaat de politiek er mee om?
Om hier wat helderheid in te krijgen gaan we in het aankomende seminar hebben over discours, over de rol van de taal en over veranderende politieke agenda’s.