Overheidscommunicatie en nieuwe media
Kennisland heeft deze week in samenwerking met de Rijks Voorlichtings Dienst een bijeenkomst georganiseerd over nieuwe media en overheidscommunicatie in Den Haag. Het doel van de bijeenkomst was de ontwikkelingen in het veranderende medialandschap in kaart te brengen en de kansen en bedreigingen voor de overheid eruit te lichten. Meer dan 50 ambtenaren van de verschillende departementale commissies waren voor deze middag naar de Idazaal in Den Haag gekomen.
Kennisland heeft deze week in samenwerking met de Rijks Voorlichtings Dienst een bijeenkomst georganiseerd over nieuwe media en overheidscommunicatie in Den Haag. Het doel van de bijeenkomst was de ontwikkelingen in het veranderende medialandschap in kaart te brengen en de kansen en bedreigingen voor de overheid eruit te lichten. Meer dan 50 ambtenaren van de verschillende departementale commissies waren voor deze middag naar de Idazaal in Den Haag gekomen.
Daarvoor waren ook vier experts aanwezig om advies te geven aan de overheid. Yme Bosma is Manager Business Development & Partnerships bij Hyves. Hij houdt al jaren een weblog bij over ontwikkelingen in de online wereld en werkte in het verleden voor Media Republic en Lost Boys. Heleen Ririassa is oprichter van Ririassa, Onderzoek & Advies en als Account Director Conspiracy Concepts verantwoordelijk voor crossmediale campagne en marketing MySpace Benelux. Albert Benschop doceerde jarenlang arbeids- en organisatiesociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij specialiseerde zich in de sociale eigenaardigheden van internet en met name op het online samenwerken en samenleren. Steven Lenos is betrokken bij tal van e-participatie trajecten en werkt op dit moment als adviseur op het gebied van e-participatie en digital democracy voor Radar – Adviesbureau voor sociale vraagstukken.
Voorbeelden uit de praktijk van overheidscommunicatie
De middag begon met een lunch waarbij langs verschillende posterpresentaties gewandeld kon worden waarbij goede voorbeelden van overheidscommunicatie en nieuwe media te zien waren. Zo is gemeente Zoetermeer actief op Second Life en heeft VROM het Burgerplatform opgezet waarin burgers betrokken worden bij beleid. De Belastingdienst kreeg maar liefst 30.000 meer aanvragen van jongeren na de crossmediale campagne ‘De Power van TJ‘ . De flitsende campagne was gericht op scholieren ondermeer in de vorm van een interactieve strip. En zowel het Ministerie van Binnenlandse Zaken als Economische Zaken experimenten met online video.
Voorbeelden uit de praktijk van overheidscommunicatie
De middag begon met een lunch waarbij langs verschillende posterpresentaties gewandeld kon worden waarbij goede voorbeelden van overheidscommunicatie en nieuwe media te zien waren. Zo is gemeente Zoetermeer actief op Second Life en heeft VROM het Burgerplatform opgezet waarin burgers betrokken worden bij beleid. De Belastingdienst kreeg maar liefst 30.000 meer aanvragen van jongeren na de crossmediale campagne ‘De Power van TJ‘ . De flitsende campagne was gericht op scholieren ondermeer in de vorm van een interactieve strip. En zowel het Ministerie van Binnenlandse Zaken als Economische Zaken experimenten met online video.
Trends en ontwikkelingen
Na de lunch gaven Joeri van den Steenhoven en Geert Wissink een presentatie over de ontwikkelingen in online medialandschap. Deze presentatie is te vinden bij Slideshare.
Twee aspecten staan centraal: de veranderde rol en wensen van de gebruiker en de mogelijkheden die het web als platform biedt. Het web centraal zetten biedt ook kansen om informatie op tal van nieuwe manieren te laten zien in de vorm van ‘mashups’. Verkeersinformatie wordt gekoppeld aan kaart-en fotobestanden, geluidsoverlast wordt realtime zichtbaar in Google Earth. Dit betekent dat wel dat organisaties zich steeds opener moeten opstellen. De sociale netwerken nemen hierin het voortouw, door het nu mogelijk te maken voor ontwikkelaars om tools en plugins te maken die op alle platformen werken in plaats van één variant.
De experts aan het woord
Hyves is ook bezig zich open te gooien en werkt bijvoorbeeld samen met nu.nl om nieuwsfeeds direct op hyves-pagina’s in te zetten. Daarnaast ziet Yme een grote rol weggelegd voor sociale media en mobiele toegang. De overheid zou zich meer moeten verdiepen in wat soort relaties mensen online onderhouden. Zo telt Hyves momenteel 280.000 communities die zich bezig houden met onderwerpen van muggen tot de belastingen. Meer dan een derde van alle Amsterdammers is lid van Hyves. Heleen haakt hierop aan door te stellen dat de overheid de bestaande netwerken goed kan gebruiken. Zie als voorbeeld de California Departement of Motorvehicles, die Myspace en Youtube inzetten in de strijd tegen jonge verkeersslachtoffers. Albert Benschop signaleert dat de directe grenzen van de democratie verdwijnen. Zo was het niet mogelijk om met heel Nederland te vergaderen over regels en wetten, het internet maakt dit wel mogelijk. Met de groeiende kloof tussen burger en overheid liggen hier tal van kansen. Experimenten met 3-D omgevingen zoals Second Life zijn zinvol om een gevoel van sociale aanwezigheid en ‘authentieke informatie’ te delen. Dit is iets wat websites niet kunnen, die staan onverbonden naast elkaar. Steven sluit af met te noemen dat de overheid de burger ‘tools’ kan bieden om bijvoorbeeld scholen met elkaar te vergelijken, net zoals kieskeurig.nl dat doet voor producten. Daarnaast zijn ‘attachable results’ wenselijk, zoals het kunnen volgen van meldingen, of reparaties aan de straat zoals in de UK gebeurt met het project Fix My Street.
Worldcafe en discussie
De deelnemers gingen uiteen in kleine groepjes om dieper in te gaan op kansen en bedreigingen van verschillende soorten nieuwe media gekoppeld aan de nieuwe rol van de overheid. Twee grote thema’s tekenden zich af: hoe open kan de overheid zijn in communicatie met de burger en hoe ver kan je gaan in daadwerkelijke participatie met de burger in sociale netwerken? De overheid is immers hierarchisch en verticaal georganiseerd terwijl de wereld steeds platter wordt en vraagt om snelle reacties. Dit aanpakken grijpt in het wezen van hoe de overheid nu georganiseerd is. Maar wellicht is de tijd daarvoor nu gekomen onder druk van de veranderende samenleving met een steeds mondiger wordende burger. Joeri sluit de middag af door te zeggen dat de Nederland al jaren voorop loopt als het gaat om online leven. We hadden al een Marktplaats zodat Ebay nooit echt voet aan de grond gekregen heeft (behalve door Marktplaats dan maar te kopen), Hyves is in Nederland onbetwist marktleider, een situatie die MySpace internationaal gezien weinig tegenkomt. Kansen genoeg voor de overheid!
Zie ook Yme’s blogpost: Moeten ambtenaren mogen bloggen?
Auteur: Geert Wissink