Proeftuin Moslimdiscriminatie Melden

Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat 55 procent van de Nederlandse moslims regelmatig discriminatie ervaart. Om discriminatie te bestrijden en aan te pakken is het belangrijk dat dit gemeld wordt. Dit helpt om beter zicht te krijgen op de omvang en aard van het probleem. Ook kan na melding een Antidiscriminatievoorziening (ADV) (en/of politie) actie ondernemen richting de dader, maar ook richting het slachtoffer (in de vorm van erkenning, steun en hulp). Daarom heeft elke Nederlandse gemeente zo’n ADV: een onafhankelijk meldpunt waar burgers en professionals terecht kunnen voor advies, registratie en bijstand bij incidenten. 

Slechts een op de vijf mensen die gediscrimineerd (vinden te) zijn, meldt dit bij een ADV of bij de politie. Voor moslimdiscriminatie ligt dit getal nóg lager. Mogelijke oorzaken voor de lage meldingsbereidheid zijn bijvoorbeeld een laag vertrouwen in instanties, het gevoel dat melden geen verschil maakt, en een bescheiden opstellingMogelijke oorzaken voor de lage meldingsbereidheid zijn bijvoorbeeld een laag vertrouwen in instanties, het gevoel dat melden geen verschil maakt, en een bescheiden opstelling. vanuit de eerste generatie moslims die liever geen problemen aankaarten++BescheidenheidZie: Van der Valk, I., & Törnberg, P. (2017). Monitor moslimdiscriminatie: Derde rapportage. IMES, Universiteit van Amsterdam. . Dat moet anders, want discriminatie staat een gelijkwaardige samenleving in de weg. 

Om de meldingsbereidheid bij moslimdiscriminatie te vergroten heeft de directie Samenleving en Integratie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Kennisland gevraagd om twee proeftuinen op te zetten en te begeleiden aan de hand van een social-design-aanpak++Social design / public designHet toepassen van designdenken op maatschappelijke vraagstukken. Het belangrijkste uitgangspunt is dat we iedereen die betrokken is bij de uitdaging ook betrekken bij de oplossing. Het social-design-proces is co-creatief en iteratief van aard. We gaan met elkaar aan de slag in kleine stappen en borduren steeds voort op de uitkomsten. Het begint met samen bedenken wat precies de uitdaging is, voordat iedereen in de oplossingsmodus schiet. Kennisland paste het designdenken bijvoorbeeld toe binnen de social labs. Lees meer.

Het doel van de twee proeftuinen in Zeeland en Oost-Nederland (Enschede en Arnhem) is om samen met lokale moslimorganisaties, de lokale antidiscriminatievoorzieningen, burgers, onderwijs-, welzijns- en sportorganisaties, gemeenten en het Rijk te onderzoeken welke activiteiten mogelijk kunnen leiden tot een hogere meldingsbereidheid bij moslimdiscriminatie. 

Samen oplossingen ontwerpen

Binnen de proeftuinen organiseren we een aantal bijeenkomsten waarin we de diverse betrokkenen samenbrengen om eerst gezamenlijk de oorzaken te analyseren en vervolgens oplossingen te bedenken. 

Daarvoor brengen we om te beginnen in beeld wat de oorzaak is van de lage meldingsbereidheid bij moslimdiscriminatie. De ervaringen van mensen die gediscrimineerd worden, staan in deze stap centraalDe ervaringen van mensen die gediscrimineerd worden, staan centraal.:

Wat doet het met je als je gediscrimineerd wordt? Zijn mensen bekend met de mogelijkheid om te melden? Wat is voor mensen het belang van melden? Wat maakt dat je besluit om wel of niet te melden? En wat gebeurt er dan als je besluit dit te gaan melden? Wat belemmert een mogelijke melding, omdat het niet goed of prettig georganiseerd is? En wat is juist helpend?

Wanneer we de belangrijkste uitdagingen en belemmeringen in beeld hebben, gaan we samen oplossingen ontwerpen. We werken zo nauwkeurig mogelijk uit wie, wat op welke manier kan doen om de meldingsbereidheid bij moslimdiscriminatie te vergroten.We werken nauwkeurig uit wie, wat op welke manier kan doen om de meldingsbereidheid van moslimdiscriminatie te vergroten. Welke eerste stappen kunnen we nu al zetten en wie heeft welke rol? 

Zo komen we samen tot concrete en duurzame oplossingen waar de betrokkenen in de deelnemende regio’s direct mee aan de slag kunnen in de strijd tegen discriminatie. En voor het ministerie van SZW creëren we meer inzicht in hoe en waarom een social-design-aanpak werkt, en hoe dit landelijk kan helpen om complexe maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.

Publicatie én handreiking

We schreven een handreiking vol tips, inzichten en tools voor antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s), gemeenten, maatschappelijke organisaties en andere betrokkenen die samen met mensen die discriminatie ervaren, oplossingen willen ontwerpen die bijdragen aan het verhogen van de meldingsbereidheid bij discriminatie door middel van een public-design-aanpak. De handreiking is afgeleid van de publicatie over de Proeftuin Moslimdiscriminatie Melden waarin we delen hoe we in Zeeland en Oost-Nederland onderzochten waarom moslimdiscriminatie nauwelijks wordt gemeld en hoe je daar oplossingen voor kunt ontwerpen.