R&D Broedplaats010: R&D-afdeling voor vernieuwende leraren in Rotterdam

Sinds 2016 krijgen ambitieuze leraren in Rotterdam de kans om zich optimaal te ontwikkelen en zelf de leiding te nemen over nieuwe onderwijsinitiatieven door deel te nemen aan Broedplaats010++Broedplaats010Het ontwikkeltraject Broedplaats010 is een leergang voor vernieuwende Rotterdamse leraren uit vve, po, vo, mbo en hbo, waarin we hen uitdagen om hun ambitie in de praktijk te brengen. Het is een intensieve leergang waarin zij werken aan persoonlijke ontwikkeling, onderwijsvernieuwing en netwerkvorming. Lees meer . De gemeente Rotterdam wil de innovatiekracht van de opgeleide Broedplaatsers (hieronder aangeduid als onderwijsvernieuwers) nu blijvend verbinden aan het Rotterdamse onderwijsveld en daarvoor maken zij 0,2 fte (1 dag in de week) beschikbaar per leraar die het ontwikkeltraject doorlopen heeft. Op deze manier geeft de gemeente leraren een formele en structurele rol bij het van onderop verbeteren en ‘anders organiseren’ van het Rotterdamse onderwijs. Dit is een belangrijke ontwikkeling, omdat deze leraren nu officieel erkend worden als vernieuwer en teacher leader.++Teacher leaderTeacher Leadership is het toekennen van daadwerkelijke bevoegdheid aan docenten, óók op alle vlakken en niveaus in het onderwijs die niet tot de kerntaken behoren. In plaats van uitvoerder wordt de docent mede-eigenaar van het onderwijs. Hiermee kunnen zij bovendien laten zien dat het beroep van leraar in Rotterdam past bij mensen met ambitie en behoefte aan uitdaging.++Leraar Willem SonneveldWillem Sonneveld is één van de onderwijsvernieuwers van de R&D Broedplaats en doet verslag van zijn ervaringen. Lees zijn blogposts hier.

Vraagstukken uit het Rotterdamse onderwijsveld

Vanaf schooljaar 2019-2020 kunnen alle scholen, leraren, leerlingen, schoolleiders en schoolbestuurders prangende vraagstukken indienen, waar de onderwijsvernieuwers mee aan de slag gaan. De deelnemers selecteren vervolgens vraagstukken op basis van verschillende criteria: het moet duidelijk verbonden zijn aan één of meerdere scholen of schoolbesturen; het moet een actueel en ingewikkeld vraagstuk zijn; en er mag nog geen passende oplossing voor gevonden zijn. In kleine, wisselende projectgroepen gaan de onderwijsvernieuwers aan de slag om actieonderzoek te doen, en tot oplossingen en adviezen te komen. De opbrengsten worden direct gedeeld met de probleemeigenaar, en ook breed beschikbaar gesteld aan het onderwijsveld. Zo kunnen schoolspecifieke oplossingen bijdragen aan stadsbrede inzichten.Schoolspecifieke oplossingen kunnen bijdragen aan stadsbrede inzichten.

Primeur: teacher leader als formele functie

Bijzonder aan deze regeling is dat leraren uren krijgen++LOFEen zeldzame andere regeling waarbij leraren hun handen ‘vrij’ kunnen maken om aan vernieuwing te werken, is het LerarenOntwikkelFonds (LOF). Hierbij kunnen leraren een idee insturen, en daarmee budget en begeleiding krijgen om het in de praktijk te brengen. Zij kunnen ervoor kiezen om dit budget in te zetten om zichzelf vrij te roosteren. om zich met vraagstukken buiten hun eigen directe functie in de school bezig te houden. Het is een primeur dat een gemeente besluit om op deze manier onderwijsvernieuwing van onderop te stimuleren, waarbij de autonomie bij de deelnemende leraren ligt. In de Broedplaats zijn leraren niet alleen uitvoerders van onderwijs, maar ook ontwerpers, vernieuwers en teacher leaders.++Teacher Leadership als antwoordGeschiedenisdocent en onderwijsvernieuwer Jelmer Evers schreef hierover de blog ‘Teacher Leadership als antwoord’, waarin hij uiteenzet waarom deze erkenning zo belangrijk is voor docenten. Daarnaast schreef hij samen met zijn onderwijscollega Rene Kneyber het boek ‘Flipping the system’ (een verwijzing naar Flipping the classroom en ‘Het Alternatief: weg met de afrekencultuur’. Met de term teacher leader bedoelen we dat de docent in een andere rol wordt erkend: in plaats van uitvoerder wordt de docent mede-eigenaar van het onderwijs. Niet alleen binnen schoolorganisaties zelf, maar op alle vlakken en niveaus in het onderwijsveld. Op deze manier draagt de Broedplaats bij aan een aantrekkelijker beroepsbeeldHet is een primeur dat een gemeente besluit om op deze manier onderwijsvernieuwing van onderop te stimuleren, waarbij de autonomie bij de deelnemende leraren ligt. van de leraar.

R&D-afdeling: opzetten en overdragen

De leergang van de Broedplaats was al een uitgelezen kans om een gideonsbende te vormen van vernieuwende leraren die positieve impact hebben op het onderwijs in de stad Rotterdam. Met het formaliseren en erkennen van deze onderwijsvernieuwers in het systeem, zetten we een belangrijke vervolgstap. De gemeente en de deelnemende leraren zelf hebben Kennisland gevraagd om begeleiding bij de opstart van de R&D-afdeling. We bieden een basisinfrastructuur++Design thinkingWe werken bij Broedplaats010 volgens de principes van Design Thinking: een methode om complexe vraagstukken op te lossen. De methode stelt de mens centraal en kent vijf stappen: empathiseer, definieer het probleem, genereer ideeën, maak een prototype en test de oplossing. om hen te ondersteunen bij het innoveren en beantwoorden van ingewikkelde vraagstukken. We dragen de basis zo snel mogelijk over, zodat de deelnemers zelf aan het roer komen te staan. Het is de eerste stap richting een duurzame beweging waarin leren vernieuwen als permanente cultuur in het Rotterdamse onderwijs verankerd is. 

Toekomstgericht onderwijs in verbinding met de samenleving

We geloven dat toekomstgericht onderwijs in nauwe verbinding met zijn omgevingWe hopen dat met de komst van R&D Broedplaats010 het gebruikelijker wordt om aan vraagstukken en vernieuwingen te werken vanuit het onderwijs zelf, in plaats van dat het van bovenaf opgelegd wordt. moet staan. In een stad als Rotterdam biedt die omgeving talrijke mogelijkheden op het gebied van cultuur en erfgoed, technologie, de traditie van burgerschap, ondernemerschap en verschillende talen en culturen. Naast mogelijkheden biedt de stad ook talloze uitdagingen specifiek voor het onderwijs, zoals kansengelijkheid, gepersonaliseerd leren en eigentijds onderwijs++Eigentijds onderwijsDit is de uitdaging om het onderwijs actueel te houden, zodat het aansluit bij de leefwereld van jongeren, de arbeidsmarkt en de wereld van nu.. We hopen dat met de komst van R&D Broedplaats010 het gebruikelijker wordt om aan vraagstukken en vernieuwingen te werken vanuit het onderwijs zelf, in plaats van dat het van bovenaf opgelegd wordt. Om grote uitdagingen aan te gaan, is het nodig dat onderwijsinstellingen zich meer openstellen richting ontwikkelingen, kansen en vraagstukken uit de stad. Door de stad te benutten als leeromgeving kunnen stad, school, leerlingen en leraren samen de toekomst vormgeven.