Via design thinking naar nieuw narratief voor de energietransitie

Veel mensen hebben negatieve associaties bij de energietransitie. Het is duur, de belastingbetaler betaalt de rekening en lelijke windmolens en zonneweides verpesten het landschap, zo is de gedachte. De Noord-Hollandse energieregio’s buigen zich over het vraagstuk van de energietransitie en formuleren een Regionale Energiestrategie (RES). Daarin beschrijven de energieregio’s hoe en waar zij duurzame elektriciteit  – via zon en wind – willen gaan opwekken, en hoe ze de warmtetransitie (richting duurzame alternatieven voor aardgas) willen verwezenlijken. 

Om de energietransitie mogelijk te maken, is meer nodig dan alleen een kille rekensom over hoe we de doelstellingen voor de opwek van duurzame energie gaan behalen. De energietransitie is ook een sociale, culturele en maatschappelijke transitie. De vraag is daarom vooral hoe we de harten, hoofden en handen kunnen winnen van degenen die uiteindelijk concreet vorm moeten geven aan de transformatie. Dat begint wat ons betreft bij een nieuw, verbindend en vooral activerend verhaal++Campagne en publicatieLees hier meer over de campagne Van Hoe? naar Zo! en de publicatie over het onderzoek. Om de energietransitie mogelijk te maken, is meer nodig dan alleen een kille rekensom.. 

Zorgen en kansen

Kennisland stelt in samenwerking met What Design Can Do++What Design Can Do (WDCDEen internationale organisatie die met de kracht van design de transitie naar een duurzame, eerlijke en rechtvaardige samenleving wil versnellen. Lees meer in opdracht van de Noord-Hollandse energieregio’s een nieuw narratief++NarratiefEen zingevingsverhaal dat bedoeld is om mensen te overtuigen. op over de energietransitie. We kijken daarbij nadrukkelijk verder dan het technische verhaal en de klimaatcrisis. We richten onze aandacht vooral op de sociale effecten en gaan in op de zorgen die mensen++Klimaatcrisis?Een van de aannames die we gaan toetsen is of de klimaatcrisis in het verhaal minder centraal moet komen te staan. Niet omdat het geen urgente actie vraagt, maar omdat het een privilege is om over je primaire, individuele zorgen heen naar zo’n collectieve crisis te kijken. hebben of de kansen die zij zien. Door het verhaal juist ook over de kansen te laten gaan, hopen we mensen enthousiast te maken over de energietransitie en de nodige besluitvorming te versnellen.Door het verhaal juist ook over de kansen te laten gaan, hopen we mensen enthousiast te maken over de energietransitie en de nodige besluitvorming te versnellen.

De hoofdvraag: Hoe kunnen we inwoners een perspectief en argumenten aanreiken waarmee het gesprek over de energietransitie behalve over de onvermijdelijkheid ervan ook gaat over de voordelen en kansen die het kan brengen?

Een ontwerpende aanpak

In dit project hanteren we de principes van design thinking volgens de ‘double-diamond’-methode++Double diamondEen methode voor een gestructureerd en creatief onderzoeks- en ontwerpproces, waarin steeds wordt gedivergeerd en geconvergeerd. De stappen die genomen worden zijn: Ontdekken, Definiëren, Ontwerpen en Testen. Lees meer . In de eerste fase houden we vijftien interviews met een keur aan experts: activisten, ambtenaren, ondernemers, ontwerpers, techneuten, gedragswetenschappers, sociologen, filosofen en communicatiespecialisten. Met deze interviews brengen we in beeld wat mogelijke ingrediënten voor het nieuwe narratief kunnen zijn: Wie zijn de belangrijkste doelgroepen? Welke thema’s moeten centraal staan? En wat zijn belangrijke waarden en emoties die in het verhaal terug moeten komen?

Na het analyseren van de uitkomsten van de interviews organiseren we twee labs (creatieve onderzoeks- en ontwerpbijeenkomsten) om de verhaallijn(en) van het nieuwe narratief te vormen. Hiervoor worden zowel professionals rondom de energietransitie als schrijvers, ontwerpers en filmmakers uitgenodigd, om de inhoudelijke kennis te combineren met ontwerpkracht. Aan het eind van het project ligt er een communicatiebriefing die gemeenten, provincies en andere partijen uit de regio Noord-Holland en Nederland kunnen gebruiken om het verhaal over de energietransitie te vertellen en inwoners te activeren.