Drie tips voor meer verbinding tussen buurt en zorgorganisaties

Meedoen in de samenleving is iets wat de meesten van ons als vanzelfsprekend ervaren maar wat voor veel mensen toch niet vanzelfsprekend is. Zo zijn veel openbare plekken, zoals horecagelegenheden en musea++Culturele instellingenSinds het VN-verdrag Handicap en de invoering van de Code Diversiteit & inclusie geldt dat culturele instellingen toegankelijk moeten zijn voor iedereen, ongeacht mogelijkheden of beperkingen (Bilo 21020, 7). Maar vooralsnog is dat veelal niet het geval. Lees meer, niet altijd voor iedereen goed toegankelijk. Mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking worden op die manier buitengesloten. Ook in sport en vrijwilligerswerk zie je dat mensen met een beperking minder kunnen meedoen of bijdragen, terwijl ze dat wel graag willen++ParticipatieZie bijvoorbeeld dit rapport van Movisie. . Hoe spreken we de kracht van de lokale gemeenschap aan om hier verandering in te brengen? 

Rond deze vraag experimenteerden bevlogen zorgprofessionals samen met de bewoners van hun zorglocaties in Lab2030. Hieruit kwamen drie belangrijke tips naar voren om de verbinding tussen buurt en zorgorganisaties te versterken die niet alleen relevant zijn voor de zorg voor mensen met een beperking maar voor de hele sector zorg en welzijn.De tips zijn niet alleen relevant voor de zorg voor mensen met een beperking maar voor de hele sector zorg en welzijn.

1. Start bij de wensen en talenten van bewoners

Een inkopper: ga uit van de wensen van de mensen om wie het gaat. Ga in gesprek over hoe zij willen meedoen in de buurt en maak hen mede-eigenaar in de vervolgstappen. De deelnemers van zorgorganisaties Aveleijn en PSW kwamen zo op ideeën die ze zelf niet hadden bedacht. Een bewoner vertelde bijvoorbeeld dat hij graag wilde autorijden om meer vrijheid te ervaren. Aveleijn koppelde hem vervolgens aan een rijschoolhouder die hem rijlessen op maat wilde geven.

“Door het zoeken naar haakjes zijn wij inmiddels meerdere samenwerkingen in de buurt rijker. Al die samenwerkingen versterken de ‘ik-kracht’ van mensen die ondersteuning nodig hebben.” – Medewerker Aveleijn

Aveleijn gaat alle samenwerkingen bundelen in een app zodat er voor bewoners en begeleiders een overzicht is van de mogelijkheden.“Al die samenwerkingen versterken de ‘ik-kracht’ van mensen die ondersteuning nodig hebben.”

Ook PSW heeft op deze manier de wensen en talenten van bewoners gematcht aan de mogelijkheden in de buurt. Zo was een bewoner enorm fan van honden en wilde ze daar graag iets mee doen. Met de deelnemers van PSW is ze in de buurt op zoek gegaan naar honden die ze mocht uitlaten. Ze vond het eerst erg spannend en had begeleiding nodig, maar is stapje voor stapje nu zelfstandig en vol trots de hondenuitlaatservice van de buurt.

“Dat ze honden mag uitlaten vergroot haar netwerk, het geeft invulling aan haar vrije tijd, het ontwikkelt haar zelfvertrouwen en het vergroot haar verbinding met de wijk. Voor de wijk biedt het ondersteuning op de hulpvraag en verbetert het de sociale contacten.” – Sanne Wijen, PSW

Juist zulke verbindingen waar mensen van betekenis kunnen zijn op de manier die bij hen past, geven een enorme boost aan het gevoel van meedoen in de buurt. 

2. Ga ‘buurtjutten’

Naast het in kaart brengen van de wensen en talenten van bewoners, is het essentieel om de buurt te kennen. Welke organisaties, buurtinitiatieven en activiteiten zijn er? Tijdens Lab2030 kwamen veel deelnemers erachter dat, hoewel ze soms al tien jaar op een plek werkten, ze heel weinig wisten van de omgeving.Tijdens Lab2030 kwamen veel deelnemers erachter dat, hoewel ze soms al tien jaar op een plek werkten, ze heel weinig wisten van de omgeving. Marijne Liese-Happel, expert community building, introduceerde een nieuwe term: ‘buurtjutten’. Gewoon eropuit gaan om kennis te maken met mensen en organisaties in de buurt. Je zult versteld staan van de ‘haakjes’ die je dan tegenkomt. Meerdere malen hebben we gehoord: ‘Alles is er al!’ 

De deelnemers van zorgorganisatie Sovak ondervonden de meerwaarde hiervan met het Courcafé in Terheijden dat gerund wordt door bewoners van Sovak en waar activiteiten voor de buurt worden georganiseerd. Een mooi initiatief waar in eerste instantie nog weinig animo voor was. Door te gaan buurtjutten komen er nu meer mensen naar het café en ontstaan er meer verbindingen. Ook binnen Sovak zelf is gebuurtjut. Binnenkort organiseert één van de bewoners een cursus sieraden maken. 

“Met buurtjutten leer je niet alleen mensen kennen, maar creëer je ook een maatschappelijke beweging in de buurt.” – Petra Romer, vrijwilligerscoördinator bij Sovak

Ook de deelnemers van zorgorganisatie Severinus ervaarden de waarde van het laagdrempelig contact maken met buurtgenoten. Na het buurtjutten verstuurden ze buurtgenoten een kerstkaart met de uitnodiging voor een kopje koffie en een ‘particitaartje’ bij hun op de zorglocatie.

“Je kunt wel heel groots uitpakken, maar uiteindelijk ontstaat het eerste contact met zichtbaarheid en door het doen van kleine dingen.” – Jolissa van Dijk, regiebegeleider bij Severinus

3. Verzin iets ludieks en ga het gewoon doen

In Lab2030 werd flink gebrainstormd over leuke en creatieve manieren om contact te maken met de buurt. Juist de meest ludieke ideeën waren een succes! Deelnemers van Ons Tweede Thuis ontwikkelden de ‘Colorcoaster Roadshow’. Hun bewoners gaan hierin samen met begeleiders langs verschillende ondernemers in de buurt met een gigantisch ‘happertje’++HappertjeEen vorm van origami die meestal wordt gebruikt als kinderspelletje. Het happertje is gelabeld met nummers of kleuren die corresponderen met opties waaruit een speler kan ‘kiezen’. Zie ook . Ondernemers kunnen op speelse wijze aangeven of zij willen samenwerken, een kijkje in de keuken willen nemen, willen doorpraten tijdens een wandeling of helemaal niks willen. En natuurlijk werd er nooit voor de laatste optie gekozen.“Door meer van zulke acties te ondernemen, afgestemd op de wensen en behoeften van buurtbewoners en onze bewoners, hopen we op het ontstaan van een ‘buurtdomino’.”

Roadshow

Plan voor de Colorcoaster Roadshow.

Ook de deelnemers van Elver verzonnen een niet-alledaagse actie om aan te sluiten bij de buurt. Ze huurden een kraam op de kerstmarkt waar ze samen met bewoners Elver-producten verkochten. Deze activiteit was was niet alleen een manier voor de bewoners om mee te doen in de buurt, maar leverde ook een hoop nieuwe contacten op.

“Door meer van zulke acties te ondernemen, afgestemd op de wensen en behoeften van buurtbewoners en onze bewoners, hopen we op het ontstaan van een ‘buurtdomino’. Het lab is nu afgerond, maar wij zijn pas net begonnen.” – Sabrina Wolffenbuttel, woonbegeleider bij Elver

Dit geldt voor alle deelnemers van Lab2030. De eerste stappen zijn gezet, het goede voorbeeld is gegeven, en de deelnemers gaan gestaag door met het zoeken naar verbindingen. Omdat ze direct zien wat deze zoektocht oplevert voor hun bewoners, en omdat ze er ook voor zichzelf iets leuks van maken, gaat dat bijna als vanzelf.Omdat ze direct zien wat deze zoektocht oplevert voor hun bewoners, en omdat ze er ook voor zichzelf iets leuks van maken, gaat het zoeken naar nieuwe verbindingen bijna als vanzelf.

Meer weten over Lab2030? Lees hier meer over het project, bekijk hieronder de video van de slotbijeenkomst waarin de deelnemers hun praktijkvoorbeelden en lessen deelden of neem contact op met Dave via dl@kl.nl.