Minder meten en toetsen, meer kijken en luisteren naar leerlingen

Dit is het vierde portret uit een reeks van zes portretten van onderwijsprofessionals die we maakten voor de Broedplaats po-vo++Broedplaats po-voIn samenwerking met de gemeente Amsterdam zijn we de Broedplaats po-vo gestart. Hiermee stimuleren we de samenwerking en uitwisseling tussen po- en vo-scholen. Lees meer. We spraken leraren en schoolleiders van zes scholen en vroegen ze het hemd van het lijf. Wat is de toegevoegde waarde van een goede samenwerking en warme overdracht tussen het primair en voortgezet onderwijs? Welke projecten hebben ze al opgezet? Wat proberen ze uit? Waar dromen ze van? En wat belemmert hen om een fijne en zinvolle samenwerking tussen het po- en vo-onderwijs te organiseren? Next up is Marlie de Wijs, directeur op De Toekomst en Spring High Go, twee Amsterdamse basisscholen onder één dak.

‘Leerlingen komen tot hun recht. We respecteren hun mening en we geven hen de kansen die ze verdienen.’

De Toekomst en Spring High Go zijn twee po-scholen onder één dak. Hoe dat zit legt Marlie zo uit:

“Aan het eind van groep 6 voeren we met de Spring High Go-leerlingen en hun ouders gesprekken over of ze naar Spring High willen, of naar een andere middelbare school. Als ze voor Spring High kiezen, gaan ze daar het volgende leerjaar naartoe. Die leerlingen zitten vanaf hun tiende levensjaar dus eigenlijk al op een vo-school. De leerlingen die kiezen voor een andere middelbare school, gaan naar groep 7 van OBS de Toekomst.” 

Zij proberen door goed te kijken en te luisteren naar de leerlingen, te bieden wat het beste bij de leerlingen past. Daarmee voorkomen ze de harde knip tussen het po en het vo zo veel mogelijk.Zij proberen door goed te kijken en te luisteren naar de leerlingen, te bieden wat het beste bij de leerlingen past. Voor leerlingen die van Spring High Go naar de Toekomst gaan is de overgang goed te doen, want de leerkrachten van beide scholen werken samen als één team. Doordat vieringen en sportevenementen ook samen worden georganiseerd, zijn de kinderen al bekend met elkaar. Marlie is trots op de samenwerking tussen de drie scholen.

‘We moeten de harde overgang tussen po en vo verzachten.’

“We zitten nu nog in de overgangsfase, dus voor ons is het ook continu evalueren: wat gaat er al goed en wat kunnen we nog beter doen?” 

De hardere overgang van het po naar het vo wordt voor de leerlingen van De Toekomst zo goed mogelijk begeleid: 

“Met de groep 8-leerlingen van De Toekomst gaan we naar verschillende middelbare scholen om te kijken en mee te lopen. Leerlingen volgen daar een proefles of er komt een vo-docent bij ons op school om een les te geven in groep 8.” 

Sommige leerlingen maken de overgang“De eindtoets is bijna een ritueel geworden, maar meer is het ook niet echt. Hetzelfde geldt voor het eindexamen.” heel gemakkelijk, anderen moeilijker. Dat is van tevoren niet altijd in te schatten. 

“Het afgelopen jaar hadden we bijvoorbeeld een aantal stoere jongens die naar het vo waren gegaan, maar die na schooltijd vaak bij ons terugkwamen om tegen huidige groep 8-leerlingen te zeggen: ‘wees maar blij dat je nog een juf of meester hebt die jij goed kent en die jou goed kent’.”

‘We zitten vast in een maatschappij waarin alles meetbaar en toetsbaar moet zijn.’

“De eindtoets is bijna een ritueel geworden, maar meer is het ook niet echt. Hetzelfde geldt voor het eindexamen. Natuurlijk is het mooi en van waarde om iets groots te presteren om daarmee je schoolcarrière af te ronden, maar ik denk dat het ook kan in de vorm van een eindpresentatie, werkstuk of voorstelling.” 

De eindtoets in groep 8 is er om op een objectieve manier leerresultaten te meten en te vergelijken. Marlie is niet bang dat het afschaffen van deze toetsen de kansenongelijkheid vergroot. Ze ziet graag behalve vertrouwen“Als ik zie hoe mijn team het digitaal onderwijs oppakt in de huidige coronacrisis, dan vind ik dat echt fantastisch. Ze zijn creatief, vertrouwen op hun eigen kunnen en er ontstaan de mooiste dingen.” in leerlingen, ook vertrouwen in de professionaliteit van leerkrachten terug in het po en vo: 

“Leerkrachten moeten zichzelf ook weer als professional gaan zien en gedragen. Als ik zie hoe mijn team het digitaal onderwijs oppakt in de huidige coronacrisis, dan vind ik dat echt fantastisch. Ze zijn creatief, vertrouwen op hun eigen kunnen en er ontstaan de mooiste dingen. Ik zie dit als een kans om het vertrouwen in de professionaliteit van het onderwijs vanuit de maatschappij weer terug te laten groeien.” 

‘We moeten vo-leerlingen indelen op sociaal niveau in plaats van op cognitief niveau.’ 

Het belangrijkste van de aansluiting tussen het po en het vo vindt Marlie hoe een leerling sociaal gezien“Pas als je weet wat de ongeschreven regels zijn op je nieuwe school en hoe je jezelf daarin wilt, kunt en moet gedragen, kun je je weer richten op je cognitieve ontwikkeling.” landt op een middelbare school: 

“Pas als je weet wat de ongeschreven regels zijn op je nieuwe school en hoe je jezelf daarin wilt, kunt en moet gedragen, kun je je weer richten op je cognitieve ontwikkeling. En in het vo ligt de nadruk op die cognitieve ontwikkeling nog veel sterker dan in het po. In het ideale geval zou je een diploma kunnen halen dat bestaat uit meerdere niveaus tegelijk, bijvoorbeeld creatieve vakken op havo-niveau, talen op vwo-niveau en bètavakken op vmbo-niveau. Ik ben er zelf dan ook sterk voorstander van dat we kinderen vanaf hun twaalfde niet moeten verdelen in niveaugroepen, maar veel meer moeten kijken hoe we een klas op sociaal gebied inrichten.”