Model voor auteursrechtenbeleid rond open onderwijsmateriaal

Op het internet is veel bruikbare media en tekst te vinden waarmee leraren hun eigen onderwijsmateriaal kunnen maken, en bestaand materiaal kunnen verbeteren. Vaak rust er echter auteursrecht op dit materiaal, wat eenvoudig (online) gebruik door docenten ingewikkeld maakt. Daarom heeft Kennisland in samenwerking met de iScholenGroep++iScholenGroepDe iScholenGroep is een onafhankelijke organisatie, een netwerk en een platform van scholen die hun ervaringen delen op het gebied van informatietechnologie, in het bijzonder waar het gaat om de relatie tussen ICT en onderwijs. een model voor auteursrechtenbeleid opgesteld. Hopelijk biedt het model docenten een leidraad bij het ontwikkelen van hun eigen open onderwijsmateriaal.

Open onderwijsmateriaal: leraren terughoudend

Open onderwijsmateriaal is lesmateriaal dat open beschikbaar is, omdat het gelicenseerd is onder een open licentie++Open licentieBijvoorbeeld onder een Creative Commons-licentie. of omdat het in het publieke domein valt. Open onderwijsmateriaal is belangrijk, want het maakt onderwijs op maat mogelijk; leraren kunnen per groep hun lespakket aanpassen. Daarnaast kan er worden ingespeeld op veranderingen in de samenleving, wat onderwijs actueler maakt.

Steeds meer docenten in Nederland maken eigen onderwijsmateriaal, maar vaak bestaat er nog onduidelijkheid over welk materiaal++MateriaalLeraren gebruiken zowel bronnen van het internet als materiaal van collega’s. legaal gebruikt mag worden, en onder welke voorwaarden ze het kunnen delen met de buitenwereld. Leraren hebben aangegeven in trainingen van de iScholengroep dat ze terughoudend zijn hun materiaal online te delen, aangezien ze de consequenties niet kunnen overzien van het delen van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Het model voor auteursrechtenbeleid dat Kennisland heeft opgesteld biedt duidelijkheid hierover.

Goed beleid in samenspraak met het onderwijsveld

Op verschillende plaatsen in de wereld zijn ze al verder. Zo heeft Leicester in Engeland++Engels beleid als inspiratieDit is vrijgegeven door het Leicester City Council. Lees hier meer over het beleid in Engeland. al geruime tijd een goed auteursrechtenbeleid voor open onderwijs. Dit heeft voor ons als inspiratie gediend, al hebben we hun model aangepast aan de Nederlandse situatie en werkwijze van de iScholengroep++Werkwijze iScholenGroepDe iScholenGroep maakt zich sterk voor open onderwijsmateriaal en ondersteunt de transitie naar open onderwijs. Dit doen ze op verschillende manieren. Zo bieden ze iTunesU-courses over onderwijs en het ontwikkelen van eigen materiaal aan en organiseren ze bootcamps waarin leraren alles leren over het maken van open onderwijsmateriaal.. Uitgangspunt van ons model is dat het beleid docenten niet mag verhinderen excellent onderwijs te geven. Daarom is het beleidsmodel in samenwerking met docenten, ondersteunende staf en drie schoolbesturen opgesteld. In een reeks inputsessies hebben we een aantal belangrijke keuzes gemaakt, zoals dat het auteursrecht bij de school ligt, maar dat ook de docenten naamsvermelding krijgen, dat er alleen gebruik wordt gemaakt van materiaal van derden dat in het publieke domein beschikbaar is of gelicenseerd is onder een CC BY– of CC BY-SA-licentie, en dat eigen materiaal wordt vrijgegeven onder een CC BY-SA 4.0-licentie. Een aan het model toegevoegd rapport licht het proces en de keuzes die we hebben gemaakt verder toe.