-
Heb je nog geen vragen, maar wel interesse in Overheid in transitie?
Samen vernieuwen.
KL25 Workshop ‘Power Literacy’
Samen met Erik Gerritsen gingen de deelnemers van de KL25-workshop ‘Power Literacy’ in de AHK Culture Club het ongemakkelijke gesprek aan over verborgen machtsdynamieken in participatief onderzoek en ontwerpprocessen.
Kennisland ontwikkelde op basis van ‘A Social Designer’s Field Guide to Power Literacy’ (geschreven door Maya Goodwill) een Powercheck die je helpt je meer bewust te worden van de machtsdynamiek in je werk. Samen met Erik Gerritsen++Erik GerritsenErik Gerritsen is een Nederlandse topambtenaar en voormalig voorzitter van onze RvT. Tussen 2015 en 2021 was hij secretaris-generaal van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Sinds 2021 is hij bestuursvoorzitter van de woningcorporatie Ymere in Amsterdam. Lees meer gingen de deelnemers van de KL25-workshop ‘Power Literacy’ in de AHK Culture Club het ongemakkelijke gesprek aan over verborgen machtsdynamieken in participatief onderzoek en ontwerpprocessen.
‘Macht’ is een beladen begrip‘Macht’ is een beladen begrip. Iedereen kijkt er anders naar.. Daarom begonnen we de sessie met de vraag: Aan welke woorden denk je bij ‘macht’? De uiteenlopende antwoorden maakten direct zichtbaar hoe verschillend mensen naar macht kijken.
Het luidst klonken de negatieve associaties, zoals ongelijk, onzichtbare hand en zelfs stagnatie en vastgeroest systeem. Opvallend, omdat het juist over de rol van macht in vernieuwing gaat. Er waren ook deelnemers die het belang van macht juist benadrukten. Zij dachten aan woorden als verantwoordelijkheid en noodzakelijk.
Een enkele deelnemer durfde macht 'lekker' te noemen.
Macht zichtbaar maken
Het doel van deze workshop was om deelnemers te laten voelen hoe cruciaal het is om macht minder onzichtbaar te maken. Het helpt om te reflecteren op de verschillende vormen van macht die spelen rondom het thema waaraan je werkt. Het stelt je in staat om je niet te laten gijzelen door een ‘onzichtbare hand’, maar machtsdynamieken juist voor iets goeds te gebruiken.Reflecteren op macht stelt je in staat om je niet te laten gijzelen door een ‘onzichtbare hand’, maar machtsdynamieken juist voor iets goeds te gebruiken.
Erik Gerritsen bracht dit sentiment tot leven met zijn ervaringen als topambtenaar, dus vanuit de traditionele macht. Macht gaf hem de kans om te rebelleren, om ook hooggeplaatste personen aan te spreken en teleurstelling te uiten over medemachthebbers. Hij vroeg zich ook in die rol vaak af: hoe doe je iets goeds met je macht? Hoe versterk je het geluid van degenen die vaak niet gehoord worden?
Macht confronteren
Soms heb je macht nodig om andere machthebbers aan tafel te krijgen en hen te confronterenSoms heb je macht nodig om andere machthebbers aan tafel te krijgen en hen te confronteren. met de ongemakkelijke realiteit van de gevolgen van het systeem dat we met z’n allen hebben gecreëerd. Een systeem waarin veel mensen vastlopen of benadeeld worden.
Ik nam naar vergaderingen juist die mensen mee die de dupe waren van ons beleid, om hun verhaal te doen. De emotie in hun verhalen raakt je en dat heb je nodig om mensen met macht te overtuigen om van koers te veranderen.
Soms vergeet je als persoon met macht hoeveel macht je hebt in vergelijking met anderen. Je komt in een bubbel terecht waar je moeilijk buiten kijkt. Tijdens de workshop prikten we deze bubbel door met een oefening over privilege++PrivilegeIn het power literacy framework definiëren we privilege als ‘een sociale relatie waarbij een sociale groep profiteert ten koste van een andere’. Het is een onverdiend voordeel en is vaak onzichtbaar voor degene die het bezitten., een van de 5 vormen van macht uit de Powercheck van Kennisland.
In de ruimte hadden we cirkels op de grond getapet, die dienden als een soort ‘privilege-schaal’. Deelnemers gingen in de ruimte op een plek staan die hun positie op de schaal aangaf; hoe dichter bij het midden, hoe meer privileges je bezit. ‘Daar staan we weer met z’n allen in het midden’‘Daar staan we weer met z’n allen in het midden.’was de eerste reactie van een deelnemer.
De drukte in het midden kwam niet als een verrassing voor de deelnemers, maar na even dicht tegen elkaar aan te staan, riep de oefening toch nieuwe reflecties en inzichten op.
Ook als je in een sector werkt die zich inzet voor een betere samenleving, kun je er niet van uitgaan dat je kritisch voorbij je eigen privileges kunt kijken.
Het is toch weer confronterend om dit te zien. Ik weet dat ik in een bubbel leef en soms heb ik het gekscherend over de 7 vinkjes, maar dit confronteerde me met meer privileges dan die 7.
We sloten de workshop af door de deelnemers zelf stil te laten staan bij hun eigen macht (of het gebrek daaraan). Deelnemers stelden zichzelf kwetsbaar op door de groep mee te nemen in hun eigen dilemma’s over macht en het durven inzetten daarvan.
Heb je bijvoorbeeld als LinkedIn-gebruiker met veel volgers een verplichting om je uit te spreken over de genocide in Gaza? Hoeveel emotional labour mag je vragen van mensen die hun persoonlijke ervaringen delen om machthebbers met de ongemakkelijke realiteit te confronteren?
Tegelijk kan het ook een verkeerde aanname zijn dat iedereen hier zoveel privileges heeft. Aan mij zie je bijvoorbeeld niet dat ik een handicap heb.
De groep stelde kritische vragen als ‘waar ben je bang voor?’ en ‘weet je dat het een privilege is om níet te hoeven spreken?‘Weet je dat het een privilege is om níet te hoeven spreken?’‘ Dat is immers niet iets wat iedereen zich kan veroorloven.’ Zulk soort gesprekken, waarin we elkaar op een constructieve manier bewust maken van de invloed die we hebben, moeten we blijven voeren om te voorkomen dat vernieuwing door een onzichtbare hand bestuurd wordt.
Zelf aan de slag met power literacy?
Wil je je, samen met collega’s, meer bewust worden van (onzichtbare) machtsdynamieken in je werk en bespreekbaar maken hoe je daar beter mee om kunt gaan? Neem contact op met Nina of Faduma, dan organiseren we een workshop voor je.
