LVB en onzichtbaar in gemeentelijke dienstverlening

De Directie Maatschappelijke Ondersteuning van het Ministerie van VWS wil samen met Divosa en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) werken aan een toegankelijke gemeentelijke dienstverlening voor mensen met een LVB. Kennisland is gevraagd om regionale inspiratiebijeenkomsten te organiseren waarbij gemeenten, professionals en ervaringsdeskundigen met elkaar om de tafel gaan om elkaar te ontmoeten, van elkaar te leren en goede praktijkvoorbeelden en ideeën uit te wisselen. De inzichten uit de regionale sessies zullen hopelijk bijdragen aan een brede maatschappelijke beweging richting inclusievere en toegankelijke gemeentelijke processen voor alle mensen die extra hulp nodig hebben.

Meedoen in de samenleving of uitchecken

Naar schatting leven er in Nederland 1.1 miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking++LVBMensen met een licht verstandelijke beperking hebben een IQ tussen de 50 en 70 (of tussen 70 en 85 als de persoon daarnaast niet sociaal redzaam is). Omdat het per individu verschilt wat iemand wel of niet kan, is het lastig om te spreken van een bepaalde ‘doelgroep’. Lees meer. Mensen met een LVB lopen in de samenleving tegen veel problemen aan in het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld omdat ze het lastig vinden om informatie te verwerken, de eigen administratie te regelen, een baan of een opleiding te vinden en te behouden en vriendschappen te maken. Als mensen om deze reden ‘uitchecken’, is de kans groot dat een bepaalde situatie (denk aan een rekening vergeten te betalen) snel escaleert. Ze worden dan relatief hard afgestraft (denk aan boetes, incassokosten). De opstapeling van problemen zorgt dan bijvoorbeeld voor schooluitval, schulden, verslavingen en ernstige emotionele en gedragsproblemen. 

De maatschappij veronderstelt zelfredzaamheid van haar burgers, maar mensen met een LVB worden hierin overvraagd++OvervraagdBron: WRR (2017) ‘Weten is nog geen doen. Een realistisch perspectief op redzaamheid’ / WRR-rapport no. 97..De maatschappij veronderstelt zelfredzaamheid van haar burgers, maar mensen met een LVB worden hierin overvraagd. En – als we eerlijk zijn – iedereen loopt wel eens tegen de complexiteit en bureaucratie van overheden en andere publieke instanties aan. Het herkennen en erkennen dat sommigen van ons het extra moeilijk vinden om met publieke instanties om te gaan, in contact te komen of überhaupt om hulp te vragen, is een eerste stap. Een tweede stap is in actie komen om dit te verbeteren. 

In 2019 verscheen het interdepartementaal beleidsonderzoek ‘Mensen met een licht verstandelijke beperking’ in opdracht van het Ministerie van Financiën om te onderzoeken of het beleid rondom mensen met een LVB doelmatiger en doeltreffender kan. Naar aanleiding van aanbevelingen uit dit rapport heeft VWS in de afgelopen jaren verschillende webinars en talkshows georganiseerd voor gemeentemedewerkers om het bewustzijn rondom dit thema te vergroten. Hieruit kwam naar voren dat er vanuit de gemeenten meer behoefte is aan onderlinge informatieuitwisseling en ondersteuning rondom het thema LVB. De regionale inspiratiesessies zijn hier een vervolg op. Hoe kunnen we van elkaar leren‘Hoe zorgen we voor een toegankelijk en inclusieve samenleving voor mensen die extra hulp nodig hebben?’ en in actie komen om in contact te komen én te blijven met kwetsbare mensen in de samenleving?  

Regionale inspiratiesessies mét mensen met een LVB

Kennisland organiseert drie regionale inspiratiesessies voor medewerkers van gemeenten die zich bezighouden met beleid en uitvoering. Mensen met een LVB of ervaringsdeskundigen zullen ook een podium krijgen. Zij weten immers het beste waar ze mee geholpen zijn. Tijdens de bijeenkomsten zal de focus liggen op onderlinge ontmoetingen en netwerken tussen gemeenten, uitwisseling van ideeën en nieuwe inzichten rondom de aanpak van mensen met een LVB. 

Kennisland zal de aanbevelingen, zorgen, kansen, ideeën en oplossingen die tijdens de sessies naar voren komen, vastleggen en publiceren. Gemeenten kunnen vervolgens concreet en actiegericht aan de slag gaan met de adviezen en toewerken naar een duurzame en structurele onderlinge uitwisseling.