Gebruik je inzicht of intuïtie als je een zorgverlener kiest?

Infographic 'Inzicht of intuïtie' - behoefte aan informatie bij het kiezen van een zorgaanbieder

Klik op de afbeelding voor een grotere versie (PDF)

Vrije artsenkeuze

In het Nederlandse zorgsysteem staat de vrije artsenkeuze centraal. Dat betekent dat jij grotendeels zelf bepaalt waar en bij wie je zorg afneemt. Hierdoor heb je als zorgconsument meer invloed en kan de zorg beter aansluiten op jouw behoeften. Ook zorgverleners hebben meer invloed, omdat zij meer mensen kunnen helpen als hun zorg goed aansluit op de behoeften van de patiënten.

Helaas staat dit systeem onder druk. Zorgverzekeraars++Vrije artsenkeuze onder drukIn het Integraal Zorgakkoord (IZA) wordt gesproken over het verder indammen van de vrije artsenkeuze. Wat betekent dat als je het niet kan betalen, je niet kan kiezen voor de zorg die bij je past. De zorgverzekeraar zal hier een meer centrale rol in krijgen. Lees meer kopen namelijk niet alleen in op basis van de huidige vraag van individuele zorgvragers, maar op basis van de voorspelde gemeenschappelijke vraag in een jaar. Dit kan betekenen dat je met een bepaalde zorgverzekering niet bij de zorgverlener van jouw keuze terechtkunt, tenzij je een restitutiepolis++RestitutiepolisEen type zorgverzekering waarbij je als verzekerde vrij bent om te kiezen uit ziekenhuizen en zorgverleners. In de volksmond wordt dit ook wel vrije zorgkeuze of vrije artsenkeuze genoemd. (bron) hebt. Bovendien is er niet overal plek vanwege het arbeidstekort bij zorgorganisaties.

Keuze-informatie in overvloed

Gelukkig heb je nog steeds grotendeels de vrijheid om zelf te kiezen en kun je gebruikmaken van allerlei soorten keuze-informatie. Er zijn verschillende manieren om je zorgkeuze te maken. Zorginstituut Nederland heeft onder andere de verantwoordelijkheidAan welk type informatie hebben mensen daadwerkelijk behoefte? Op basis van welke informatie maken mensen een keuze of willen ze een keuze maken? om de kwaliteit van zorg transparanter te maken. Deze informatie is beschikbaar zodat iedereen weloverwogen kan kiezen voor een zorgaanbieder. Patiëntenorganisaties publiceren informatie over zorgaanbieders op hun websites en bijvoorbeeld op Zorgkaart Nederland. Daarnaast bieden ze hulp en ondersteuning van lotgenoten. In diverse zorgsectoren bestaan vergelijkingswebsites met keuze-informatie, zoals het landelijk register fysiotherapie en ziekenhuischeck.nl. Sommigen sectoren werken met keurmerken, zoals de basis GGZ. Ook zorgverzekeraars kunnen je ondersteunen bij het maken van een keuze met behulp van een zorgconsulent. Misschien ken je zelf iemand wiens mening je vertrouwt en die je kunt raadplegen. Of je volgt de doorverwijzing van je huisarts op.

Maar aan welk type informatie hebben mensen nu daadwerkelijk behoefte? Op basis van welke informatie maken mensen een keuze of willen ze een keuze maken? We hebben dit onderzocht door middel van een serious game voor Zorginstituut Nederland++Opbrengsten serious gameZie ook de publicatie van Zorginstituut Nederland over de resultaten. . Met het resultaat kan het Zorginstituut het landelijke beleid op het gebied van keuze-informatie aanpassen aan de behoeften van zorgkiezers.

Serious game als gesprekstool

We ontwikkelden de serious game++Zet ook eens een serious game inKennisland gebruikt serious games om inzicht te krijgen in de mensen om wie het gaat en om meer bewustwording te creëren. Lees hier hoe jij een serious game zou kunnen inzetten! ‘Inzicht of Intuïtie’. De game bracht mensen bij elkaar om concrete situaties te bespreken en vrijuit te praten over welk type informatie belangrijk is bij het maken van keuzes voor zorgverleners, zoals fysiotherapeuten, psychologen, ziekenhuizen en ouderenzorgorganisaties.

De game stelde heldere zorgkeuzes voor en het gespreksmodel zorgde ervoor dat iedereen op een gelijkwaardige manier kon deelnemen. De game maakte het mogelijk om over onderliggende waarden, aannames en gevoelens te praten.De game maakte het mogelijk om over onderliggende waarden, aannames en gevoelens te praten. De deelnemers reageerden op elkaar, wat leidde tot levendige gesprekken vol eigen ervaringen, emoties en intuïties.

Dankzij de game spraken we met mensen die normaal gesproken niet aan tafel zitten bij gesprekken over landelijk beleid.

Infographic en vier aanbevelingen

We hebben alle resultaten van ons onderzoek samengevat in één infographic. Hierin zie je de verschillende soorten keuze-informatie en waarom mensen deze informatie wel of niet gebruiken bij het maken van een keuze. Het blijkt dat mensen graag meer betrouwbare keuze-informatie willen gebruiken, maar vaak niet weten waar ze deze informatie kunnen vinden.Het blijkt dat mensen graag meer betrouwbare keuze-informatie willen gebruiken, maar vaak niet weten waar ze deze informatie kunnen vinden.

We trokken vier conclusies over het aanbod van keuze-informatie en op basis daarvan hebben we een aantal aanbevelingen opgesteld. De aanbevelingen zijn gericht op de betrokkenen van het Zorginstituut en het Ministerie van Volksgezondheid, maar andere aanbieders van keuze-informatie kunnen deze ook ter harte nemen.

Ten eerste is vertrouwen essentieel bij het maken van een keuze, en daarom moet de informatie van een betrouwbare bron komen. Mensen vertrouwenKeuze-informatie is vaak ingewikkeld en alleen toegankelijk voor mensen met goede gezondheidsvaardigheden. Dit vergroot helaas gezondheidsverschillen. vooral specifieke patiëntenorganisaties++Specifieke patiëntenorganisatiesHet gaat hier om organisaties die rondom een specifiek specialisme georganiseerd zijn, zoals de Apneuvereniging of de Hartstichting. Hier zit volgens de deelnemers de meeste (ervarings)kennis. en huisartsen.

Ten tweede is het aanbod van keuze-informatie in alle zorgsectoren grotendeels hetzelfde, maar is er wel een verschil in de behoefte aan informatie bij het kiezen van bijvoorbeeld een psycholoog of ziekenhuis. Het is daarom belangrijk om de informatie per sector goed af te stemmen.

Ten derde is keuze-informatie vaak ingewikkeld en alleen toegankelijk voor mensen met goede gezondheidsvaardigheden++GezondheidsvaardighedenVaardigheden van mensen om informatie over gezondheid te verkrijgen, begrijpen, beoordelen en gebruiken bij het nemen van gezondheidsgerelateerde
beslissingen. 29% van de volwassen Nederlanders is onvoldoende of beperkt
gezondheidsvaardig. Lees meer. Dit vergroot de gezondheidsverschillen, omdat de informatie niet of slechter toegankelijk is voor mensen met minder goede gezondheidsvaardigheden. Door de informatie toegankelijker te maken, draag je juist bij aan het verkleinen van deze verschillen.

Ten vierde weten veel mensen niet dat ze zelf hun zorgverlener mogen kiezen en hoe ze dat moeten doen. De overheid moet daarom meer en duidelijker communiceren over dit kiesrecht en het belang van een goede zorgkeuze.

Wil jij ook de mensen om wie het gaat op een goede manier betrekken bij je organisatie, netwerk of beleid? Of heb je vragen over de aanbevelingen uit dit onderzoek? Neem contact op met Ferry Nagel (fn@kl.nl of 06-41037905).