Wat heeft het onderwijs nodig voor succesvolle inbedding MDT?

Met een maatschappelijke diensttijd (MDT)++ActieonderzoekLees hier meer over ons actieonderzoek. openen jongeren de deur naar nieuwe werelden en ervaringen. Ze ontdekken hun talenten, ontmoeten nieuwe mensen en doen tegelijkertijd iets voor een ander. MDT loopt nu een aantal jaren en steeds meer scholen verrijken hun onderwijs met MDT, als onderdeel van LOB, burgerschap, of bij preventie van voortijdige schooluitval. Bij ruim 40.000 jongeren (van de ruim 100.000 jongeren die aan MDT meedoen of hebben meegedaan) was de onderwijsinstelling betrokken bij deelname van een jongere. Toch blijken veel scholen in het vo, mbo en ho barrières te ervaren om MDT structureel in te bedden.

We brachten samen met onderwijsbestuurders, MDT-coördinatoren, docenten, studenten en scholieren in beeld wat de belangrijkste knelpunten en succescriteria zijn voor een goede inbedding van MDT in het onderwijs. In deze publicatie geven we inzicht in de ondersteuningsbehoefte van scholen en geven we een aantal concrete adviezen en oplossingsrichtingen.In deze publicatie geven we inzicht in de ondersteuningsbehoefte van scholen en geven we een aantal concrete adviezen en oplossingsrichtingen.

Succescriteria en knelpunten

Uit schoolbezoeken, interviews en online meedenksessies met schoolleiders, MDT-aanbieders, MDT-coördinatoren binnen scholen, leraren en studenten/leerlingen kwamen we tot zeven succescriteria en knelpunten. We noemen er hier alvast vier:

Inspireren en informatie vindenScholen hebben behoefte aan inspirerende voorbeelden en praktische tips die direct toepasbaar zijn op hun eigen situatie. Inmiddels zijn er genoeg voorbeelden om van te leren, maar deze zijn nog niet goed genoeg te vinden voor scholen die met MDT willen starten. Bovendien hebben jongeren ook behoefte aan enthousiaste verhalen uit hun eigen omgeving, zoals van vrienden, docenten of influencers die zij volgen, om sneller voor MDT te kiezen.
Draagvlak creërenDraagvlak op verschillende lagen binnen een school is een vereiste voor het succesvol aanbieden van MDT. Het werkt het beste als een gepassioneerde professional binnen een school zelf het enthousiasme voor MDT aanwakkert door MDT te gebruiken als oplossing voor vragen die al op school leven.
MDT aan bestaande structuur koppelen
De belangrijkste succesfactor voor het integreren van MDT is om het een plek te geven binnen een bestaande structuur op schoolDe belangrijkste succesfactor voor het integreren van MDT is om het een plek te geven binnen een bestaande structuur op school., zoals binnen burgerschap, in keuzewerktijd++KeuzewerktijdKeuzewerktijd-uren (kwt-uren) zijn bedoeld voor ondersteuning, verdieping en/of verbreding van een bepaald vak, of als facilitering voor zelfstudie. of loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB). Op deze wijze kunnen jongeren MDT ook (deels) binnen onderwijstijd doen. Vrijwillige deelname van jongeren aan MDT is wel een randvoorwaarde. Voor sommige scholen is het onduidelijk welke mogelijkheden er zijn en wat de randvoorwaarden van het ministerie van OCW zijn.
Subsidie aanvragen
Veel onderwijsprofessionals ervaren het proces van subsidie aanvragen als een drempel. Met name vo-scholen hebben daarom behoefte aan een hulplijn die met hun specifieke situatie mee kan kijken en tips kan geven.

Bekijk alle succescriteria en knelpunten in de publicatie.

Knelpunten, succescriteria, kansen en zorgen tijdens verschillende fasen van inbedding van MDT in het voortgezet onderwijs. Klik voor grotere versie.

Hoe ziet goede ondersteuning eruit?

Op basis van de genoemde uitdagingen hebben we concrete adviezen uitgebracht voor het ondersteuningsaanbod. Deze adviezen zijn mede ontworpen door professionals uit het onderwijs – zoals trekkers van MDT op scholen, docenten en beleidsmedewerkers vanuit het ministerie – en jongeren die een MDT-traject hebben gevolgd. Een compleet overzicht van de adviezen is in de publicatie te vinden. Een greep uit de adviezen:

Één overzichtelijk platform voor scholen. Starten met MDT roept veel vragen op die overweldigend kunnen zijn, maar voor de meeste vragen zijn al oplossingen gevonden door andere scholen met meer ervaring.Voor de meeste vragen zijn al oplossingen gevonden door andere scholen met meer ervaring. Een platform, met filters voor schooltype en leeftijdsgroepen, zou die goede voorbeelden overzichtelijk kunnen bundelen, zodat de informatie makkelijk te vinden is voor andere scholen.

Een regionale MDT-makelaar die zowel het onderwijs als de regio goed kent en daardoor scholen advies op maat kan geven. Deze MDT-makelaar is goed op de hoogte van MDT, de ontwikkelingen van MDT binnen het ministerie van OCW en makkelijk te bereiken voor regionale scholen met kleine of grote vragen.

Een opstartsubsidie die scholen bij het starten met MDT kunnen gebruiken om tijd te maken voor een onderwijsmedewerker om zichzelf als MDT-trekker op te stellen en een stabiele plek voor MDT op te bouwen.

Lees al onze aanbevelingen voor ondersteuning in de publicatie.

Het ministerie van OCW gaat de komende tijd aan de slag om op basis van onze adviezen een ondersteuningsaanbod te ontwikkelen, dat vanaf het voorjaar van 2024 beschikbaar is voor scholen. Vooruitlopend daarop heeft het ministerie – mede op basis van ons advies voor het inzetten van regionale MDT-makelaars – in de zomer van 2023 een expertteam MDT onderwijs samengesteld met diverse professionals die scholen helpen met het inbedden van de maatschappelijke diensttijd (MDT) in de onderwijspraktijk.