Kamerbrief en tussenrapport actieonderzoek flexwerk in de zorg

Flexibel werken in de zorg: een probleem dat opgelost moet worden of een realiteit waarmee de zorg moet leren dealen? Al enkele jaren neemt het aantal flexwerkers in de zorg flink toe. De stijgende kosten voor zorgpersoneel als gevolg van de inzet van zzp’ers en andere flexwerkers halen geregeld het nieuws en het onderwerp leidt tot prangende vragen vanuit de politiek. Signalen uit het veld en de motie Agema++Motie AgemaFleur Agema (PVV) vroeg in deze motie aandacht voor de kostenontwikkeling die externe flexwerkers (zoals zzp’ers) in de zorg veroorzaken. Deze motie is te vinden onder Kamerstukken 2018/19, 29 282, nr. 320. vormen samen de aanleiding voor het actieonderzoek++ActieonderzoekEen vorm van onderzoek die leren en veranderen combineert. De actieonderzoeker richt zich niet alleen op onderzoek, maar ontwerpt al handelend ook oplossingen (om vervolgens weer te onderzoeken of die het gewenste effect bereiken). Lees meer over dit actieonderzoek
naar flexwerk in de zorg binnen verschillende zorgbranches++ZorgbranchesGgz, gehandicaptenzorg, thuiszorg (incl. wijkverpleging), jeugdzorg, huisartsenzorg, ziekenhuiszorg en verpleeghuiszorg. De achtste casus in dit onderzoek is een regionale casus in Rotterdam. dat Kennisland en het CAOP in opdracht van het ministerie van VWS uitvoeren.

Deze week heeft minister De Jonge ter voorbereiding van een Algemeen Overleg aankomende donderdag voor de Tweede Kamer een kamerbrief over flexibilisering van de arbeidsmarkt in de zorg gepubliceerd, waar onze tussenrapportage ‘De realiteit en waarde van flexwerk in de zorg’ van het actieonderzoek ‘Flexwerk in de zorg’ belangrijke input voor is geweest. 

De kamerbrief spreekt genuanceerd over zzp’ers in de zorg. Er wordt erkend dat sommige zorgprofessionals voor het zzp-schap kiezen uit onvrede over het werkgeverschap, maar ook dat de verhouding tussen vast en flex in de zorg verstoord is geraakt. Er wordt in de brief gesproken over maatregelen om goed werkgeverschap te stimuleren en nieuwe vormen van flexwerken te verkennen. “We hebben immers iedereen nodig die in de zorg wil werken.” 

Lees hier de volledige tussenrapportage van Kennisland en het CAOP, en hieronder alvast een voorproefje van de voorlopige inzichten die ons onderzoek tot dusver opleverde:  

• Het aanvankelijk  negatieve frame rond flexwerken in de zorg is verschoven naar een oplossingsgericht frame. Het dominante frame rond (met name extern) flexwerk is negatief: ‘een kostbaar en groeiend probleem dat opgelost moet worden’. Uit ons onderzoek blijkt echter dat in veel gevallen de interne en externe flexwerkers niet (uitsluitend) worden gezien als probleem, maar als oplossing voor problemen rondom continuïteit en kwaliteit van zorg. Bovendien blijkt het zzp-schap een uitweg++UitwegZie ook het opinieartikel over zzp als laatste strohalm. te zijn voor mensen die niet meer in loondienst willen of kunnen werken: voor hen is het geen probleem maar een oplossing. Flexibilisering van het werk in een zorgorganisatie is een cultuur waar je als werkgever invloed op hebt. 
• De aanpak in dit project helpt organisaties om kritisch te reflecteren op wat organisaties al doen in het licht van flexwerken. Er wordt, vinden de instellingen, al veel gedaan aan behoud van werkenden met flexibele wensen. Echter dat gebeurt nog niet altijd doeltreffend. Wat bijvoorbeeld helpt is goede communicatie over mogelijkheden voor interne flexibiliteit (de ‘flexpool’): het gebeurde al, maar niet effectief en het leidt dan ook niet tot de gewenste uitkomsten.
• Het gesprek tussen vaste medewerkers en flexwerkers wordt ervaren als nieuw en een toegevoegde waarde van deze aanpak. Hetzelfde geldt voor het gesprek tussen partijen uit verschillende branches binnen dit traject.

Op dit moment is Kennisland het actieonderzoek aan het afronden. Tijdens het laatste ‘ontwikkelplein’++OntwikkelpleinBijeenkomsten om met elkaar te reflecteren op de inzichten en acties, tot oplossingen te komen en een actief netwerk te vormen dat oplossend werkt aan het vraagstuk van arbeidsmarkttekorten. We hebben tijdens het eerste Ontwikkelplein gezien dat organisaties, juist door de diversiteit in branches, elkaar kunnen inspireren en helpen. Het tweede en laatste Ontwikkelplein vindt plaats in mei en is een besloten bijeenkomst. op donderdagmiddag 14 mei 2020 presenteren wij – samen met alle betrokken zorgorganisaties – de actie-agenda’s en mogelijke oplossingsrichtingen. Daarnaast zorgen wij voor het gesprek tussen en met diverse zorgbranches rondom het vraagstuk ‘flexwerk in de zorg’. 

Wil je meer weten over dit onderzoek of je aanmelden voor het aankomende ontwikkelplein? Neem contact op of meld je aan voor de nieuwsbrief.