Tien lessen voor inclusieve buurtontwikkeling

Wat doet stedelijke vernieuwing++Stedelijke vernieuwingLees hier wat Kennisland allemaal doet op het gebied van stedelijke vernieuwing. We organiseren ondersteuning voor stadsvernieuwers en helpen hen bij het verwezenlijken van hun ideeën en initiatieven. Vernieuwing is nadrukkelijk niet het exclusieve domein van een jonge, creatieve, stedelijke avantgarde, maar van iedereen. Zie ook deze case. met een van oudsher multiculturele, Amsterdamse arbeidersbuurt? Wanneer kunnen we spreken van geslaagde integratie? Hoe kunnen bewoners, gemeente, corporaties en andere betrokkenen nog beter samen werken aan vernieuwing van de buurt? 

Op 29 januari organiseerde Kennisland in samenwerking met Pakhuis de Zwijger, De Familie Film & TV en Impact Makers een gesprek over deze vragen in Amsterdam Nieuw-West.++VerslagLees hier het verslag van deze bijeenkomst. Aanleiding voor deze speciale editie van de Out of Office++Out of OfficeTijdens de Out of Office gaan we in gesprek met experts en ervaringsdeskundigen over vraagstukken die Kennisland belangrijk vindt en waar we meer over willen leren. Lees meer was de documentaire ‘Terug naar de Akbarstraat’ van Felix Rottenberg en Gülsah Dogan. In deze documentaire is te zien hoe de Kolenkitbuurt in Amsterdam-West – ooit bekend als ‘de slechtste buurt van Nederland’ – in de afgelopen jaren is veranderd en wat dit heeft betekend voor de diverse bewoners. 

Sociale huurwoningen werden gesloopt en er kwam luxe nieuwbouw voor terug, waardoor de buurt op het eerste oog flink is opgeknapt. Maar als gevolg daarvan veranderde de samenstelling van de buurtbewoners en kwam de sociale cohesie onder druk te staan. Belangrijke ontmoetingsplekken verdwenen, de ‘oude’ en ‘nieuwe’ bewoners van de wijk hebben relatief weinig contact met elkaar en het is de vraag of de oorspronkelijke bewoners wel hebben meegeprofiteerd van de grootschalige investeringen in deze buurt.Het is de vraag of de oorspronkelijke bewoners wel hebben meegeprofiteerd van de grootschalige investeringen in deze buurt.

Buurtbewoners, stadmakers, storytellers, wetenschappers en de gemeente keken tijdens de bijeenkomst op 29 januari terug op de ontwikkeling van de Kolenkitbuurt en deelden hun lessen en dromen over de toekomst van deze en vergelijkbare buurten in Amsterdam en de rest van Nederland. Dit leverde zulke interessante inzichten op dat Impact Makers en de Familie Film & TV ons vroegen om samen met hen de lessen van deze en andere bijeenkomsten++GesprekkenDe buurtbelofte is tot stand gekomen op basis van de verslagen van alle gesprekken die gevoerd zijn in de periode september 2019 -maart 2020 op diverse locaties in Amsterdam en de rest van Nederland, naar aanleiding van de documentaire
‘Terug naar de Akbarstraat’. samen te vatten in een zogenoemde Buurtbelofte++BuurtbelofteDe naam heeft een dubbele betekenis. We nodigen iedereen die zich met de ontwikkeling van buurten bezighoudt uit om te beloven deze aanbevelingen mee te nemen. Daarnaast zien we dat deze buurten bruisen van jonge en talentvolle inwoners, ondernemers, creatieven en stadmakers. Zij zijn de beloften van deze buurt en verdienen een grotere rol.. Het resultaat: tien aanbevelingen voor bewoners, stadmakers, gemeenten, woningcorporaties, ondernemers en iedereen die zich betrokken voelt bij de (her)ontwikkeling van een wijk. We noemen er hierVoorkom dat stedelijke vernieuwing een top-downproces wordt van gemeenten, projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties. alvast vier:

1. Zorg ervoor (ook bij stedelijke vernieuwing of herontwikkeling) dat bewoners de keuze hebben om in hun eigen buurt te blijven wonen, daar waar zij een netwerk hebben, vertrouwd zijn en zich thuisvoelen. 
2. Voorkom dat stedelijke vernieuwing een top-downproces wordt van gemeenten, projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties. Of het nu gaat om de bouw van nieuwe woningen, de inrichting van een park of speelgelegenheid: geef buurtbewoners meer zeggenschap++Amsterdammers, Maak je Stad!De gemeente Amsterdam experimenteert op dit moment met instrumenten die de zeggenschap van Amsterdammers vergroten, bijvoorbeeld door de inzet van buurtbudgetten. Omdat het belangrijk is om van deze experimenten te leren, werkt KL samen met Waag en Pakhuis de Zwijger in opdracht van de gemeente aan een leerprogramma met bewoners, initiatiefnemers en ambtenaren. Dit programma Amsterdammers, Maak je Stad! loopt o.a. in Slotermeer (Amsterdam Nieuw-West) en de K-buurt (Zuidoost). over de inrichting, ontwikkeling en vernieuwing van de buurt. 
3. Investeer niet alleen in stenen, maar ook in de mensen en de sociale infrastructuur. Investeer in talentontwikkeling van jongeren uit de buurt en stimuleer de lokale wijkeconomie: stel bijvoorbeeld winkelpanden beschikbaar voor buurtbewoners en geef buurtbewoners de ruimte om te (leren) ondernemen.
4. Zorg voor open en inclusieve besluitvormingsprocessen waarin de kennis en expertise van alle betrokkenen bij elkaar komt. Goede ideeën of beleidsvoornemens van organisaties, bewoners of gemeente leiden niet altijd direct tot gewenste resultaten. Zorg voor lerende netwerken++Lerende netwerkenEen methode om dit te doen, is het organiseren van een social lab. , waarin betrokkenen continu samen evalueren of de activiteiten wel het gewenste resultaat hebben. 

Download de Buurtbelofte met de tien de lessen